Achtergrond: de Richtlijn Pakketreizen en de sector live performance

Ga voor meer informatie hier direct naar:

• een flowchart
• uitleg van YourEurope
• Informatie van de EU Commissie

De richtlijn is van belang voor organisaties in de podiumkunsten, omdat zij betrokken zijn bij of verantwoordelijk zijn voor het reizen en toeren van groepen.

De oorspronkelijke Richtlijn Pakketreizen 2015/2302 (van 25 november 2015) is van toepassing in de lidstaten van de EU sinds januari 2018. De Europese Commissie stelde voor om enkele aspecten van de richtlijn te herzien in november 2023.

Het onderwerp pakketreizen kwam op de radar in 2018 na de implementatie in de wetgeving van België waarbij de vraag werd gesteld of de live podiumkunsten sector binnen de reikwijdte van de richtlijn zou vallen. Een vergadering met de Commissie in februari 2018 verduidelijkte de potentiële reikwijdte en de impact ervan. Met de herziening van de richtlijn werd opnieuw een vraag gesteld door een van de Pearle*-leden (uit CZ) over mogelijke significante wijzigingen voor de live performance.

Omdat dit veel leden zou kunnen interesseren, heeft het Pearle-kantoor  een briefing opgesteld. In eerste instantie zullen ze de huidige toepasselijke regels onderzoeken en wat dit betekent voor organisaties in de live performance. Ten tweede zullen ze de mogelijke impact van de voorgestelde herziene regels op de sector evalueren.

Wat zijn pakketreizen?

Pakketreizen betekent een overeenkomst die bestaat uit twee of meer verschillende soorten reisdiensten (bijv. passagiersvervoer, accommodatie, autoverhuur, enz.) die worden geboekt onder één contract met één aanbieder. OF Pakketreizen omvat ook overeenkomsten waarbij reisdiensten worden geboekt bij verschillende aanbieders onder afzonderlijke contracten, zolang aan een van de volgende voorwaarden wordt voldaan:

• De reisdiensten worden op een enkel verkooppunt gekocht (bijv. winkel, callcenter of website) en de klant kan meerdere diensten kiezen voordat hij akkoord gaat met de betaling.
• Alle diensten werden verkocht voor één totale prijs.
• De diensten werden geadverteerd/verkocht als een “pakket” of onder een vergelijkbare term (bijv. bundel).
• Meerdere reisdiensten worden gecombineerd na de sluiting van een contract waarbij u het recht hebt om te kiezen uit een selectie van verschillende reisdiensten, bijvoorbeeld een reisgeschenkpakket.
• Diensten van afzonderlijke bedrijven worden gekocht via een gekoppeld online boekingsproces waarbij het eerste bedrijf uw informatie doorgeeft aan het tweede bedrijf en het tweede contract wordt gesloten binnen 24 uur na het eerste contract (bijvoorbeeld, nadat u een vliegticket hebt gekocht, besluit u ook een hotel te boeken door op de link te klikken die door de luchtvaartmaatschappij is gestuurd).

Hoewel de richtlijn vrijstellingen beschrijft, moeten de drie genoemde punten cumulatief worden vervuld. Daarom zouden touractiviteiten in de live performance hier geen voordeel van hebben (artikel 2.2).

Welke situaties van touractiviteiten moeten in overweging worden genomen?

In de dagelijkse activiteiten van de live performance sector kan men vier verschillende scenario’s voor touractiviteiten onderscheiden:

Scenario 1

De tourmanager is in dienst bij de organisatie voor podiumkunsten. Deze situatie is uitgesloten van de reikwijdte van de PTD omdat er een algemene overeenkomst is tussen de tourmanager en de organisatie voor podiumkunsten. De mogelijke aansprakelijkheidskwesties worden behandeld in het arbeidscontract, dus er is geen extra bescherming van de PTD nodig.

Scenario 2

De organisatie van de tour wordt uitbesteed aan een externe tourmanager die werkt namens de organisatie voor podiumkunsten. Hier kan de situatie potentieel onder de PTD vallen. De uitleg van scenario 3 is hier ook van toepassing.

Scenario 3

De touractiviteiten worden georganiseerd door een onafhankelijke externe dienstverlener. Dit kan potentieel onder de bescherming van de PTD vallen als de externe dienstverlener een “pakket” verkoopt aan de groep artiesten en er geen algemene overeenkomst is.

Scenario 4

De tour wordt deels georganiseerd door de gastlocatie en deels door de groep artiesten. Bijvoorbeeld, de artiesten boeken hun eigen vluchten, maar de locatie zorgt voor hun accommodatie. Er is in dit scenario geen “pakketdeal”, dus de PTD is niet van toepassing.

Conclusie

De bepalende factor voor de toepasselijkheid van de PTD is of er een gestructureerde relatie (= algemene overeenkomst) is tussen de locatie/organisatie voor podiumkunsten/groep artiesten en een bureau/dienstverlener. Als die er is, vallen de activiteiten niet onder de reikwijdte van de PTD. Opmerking: Een organisatie voor podiumkunsten kan ook meer dan één algemene overeenkomst hebben met verschillende dienstverleners.

Zoals hierboven benadrukt, kunnen scenario’s 2 of 3 onder de reikwijdte vallen, als een soort “gespecialiseerd bureau” (of dienstverlener) een pakket verkoopt aan de organisatie voor podiumkunsten en er geen algemene overeenkomst is tussen de organisatie voor podiumkunsten en de dienstverlener. In dit geval is de tourorganisator/dienstverlener aansprakelijk bij problemen met betrekking tot de reis. Als de tourorganisator een detailhandelaar is (die de reis verkoopt aan de organisatie voor podiumkunsten), dan is hij maar ook het reisbureau waar hij de reis heeft geboekt aansprakelijk.

Wat zijn de gevolgen als de PTD van toepassing is en men aansprakelijk is?

Als een van de bovenstaande situaties binnen de voorwaarden van de PTD valt, biedt deze de consument of de koper van de dienst (zoals het reizende artistieke gezelschap) bepaalde rechten, op een vergelijkbare manier als een individuele consument:

• Recht op duidelijke en nauwkeurige informatie:
  Informatie over de totale prijs, over hoe het contract te beëindigen, over paspoort- en visumvereisten, over hoe klachten worden afgehandeld, enz.
• De prijs van het pakket kan alleen stijgen als specifieke kosten op onvoorzienbare wijze exponentieel stijgen (bijv. brandstofprijzen)
  Wanneer de prijs van het pakket meer dan 8% stijgt, hebt u het recht om eenzijdig de overeenkomst te beëindigen zonder beëindigingskosten.
• Recht op terugbetaling en compensatie
  Als de aanbieder van het pakket de overeenkomst annuleert, moet u worden terugbetaald en gecompenseerd.
  Alleen in uitzonderlijke omstandigheden (bijv. natuurrampen, plotselinge verslechtering van de veiligheidssituatie, pandemie, enz.) kan de organisator de overeenkomst annuleren zonder recht op compensatie. U hebt echter altijd recht op terugbetaling.
• Recht op goede uitvoering van de reisdiensten
  Als een reisdienst niet kan worden uitgevoerd (bijv. het vliegtuig was overboekt, de hotelkamer is niet van hetzelfde type, enz.) is de dienstverlener aansprakelijk voor de oplossing van de problemen. Als de problemen ter plaatse niet worden opgelost, moet u eerlijk worden gecompenseerd.
  Het maakt niet uit of de fout ligt bij een andere secundaire dienstverlener.
• Recht op bijstand
  De dienstverlener is verplicht om in geval van moeilijkheden zo goed mogelijk te helpen. Als u ziek wordt, moet de organisatie informatie verstrekken over gezondheidsdiensten. Als u uw paspoort verliest, moet hulp worden geboden bij toegang tot consulaire diensten, enz.
• Bescherming in geval van faillissement
  Als de dienstverlener failliet gaat voor (of tijdens) de reis, is uw terugbetaling (en repatriëring) gegarandeerd via een speciaal fonds en/of verzekering.

Aan de andere kant, en als gevolg van deze rechten, is de externe tourmanager of dienstverlener verantwoordelijk.

Herziening van de Richtlijn Pakketreizen

In november 2023 stelde de Commissie voor de Richtlijn Pakketreizen te herzien als onderdeel van een groot pakket over passagiersrechten, met als doel de bescherming van reizigers effectiever te maken en bepaalde aspecten van de richtlijn te vereenvoudigen en te verduidelijken, waaronder het verduidelijken van de verplichtingen en verantwoordelijkheden van pakketorganisatoren.

Het breidt het aspect van het concept “pakket” uit door ook terugbetalingsrechten in geval van annulering op te nemen door een tweede zin toe te voegen in artikel 2 over de reikwijdte (Voorstel 2023) “1. Deze richtlijn is van toepassing op pakketten die worden aangeboden of verkocht door handelaren aan reizigers en op gekoppelde reisarrangementen die door handelaren voor reizigers worden gefaciliteerd. (nieuw) Het is ook van toepassing op terugbetalingsrechten van organisatoren zoals gedefinieerd in artikel 3(8) tegen reisdienstverleners in geval van annulering of niet-levering van een dienst die deel uitmaakt van een reisarrangement.”

Dit heeft geen specifieke gevolgen voor of leidt niet tot wijzigingen voor organisaties in de live performance zoals hierboven beschreven.