IJzeren Podiumdieren
De IJzeren Podiumdieren zijn vakprijzen die sinds 1997 jaarlijks worden uitgereikt door de Vereniging Nederlandse Poppodia en -Festivals (VNPF). De IJzeren Podiumdieren zijn peer-to peer-prijzen.
IJzeren Podiumdieren 2022
Op zaterdag 21 januari 2023 werden de IJzeren Podiumdieren weer uitgereikt.
Twee nieuwe categorieën
VNPF-leden konden net als voorgaande jaren voordragen voor de categorieën Beste Directeur, Beste Programmeur, Beste Marketeer, Beste Festival en Beste Podium. Daarnaast waren er twee nieuwe categorieën: ‘Meest indrukwekkende prestatie op het gebied van Duurzaamheid’ en ‘Meest indrukwekkende prestatie op het gebied van Diversiteit en Inclusie’. De IJzeren Eierbal werd ook weer uitgereikt.

De winnaars zijn (met motivaties van vakgenoten en collega’s):
Beste Festival: Popronde
Wat kunnen we doen om talent verder te helpen? Dat is de hoofdvraag die Popronde altijd voorop stelt. Popronde is dé bakermat en kweekplaats van veel gesetteld Nederlands poptalent. In 2022 heeft deze organisatie een indrukwekkende vooruitgang geboekt op de gebieden van duurzaamheid en toegankelijkheid.
Beste Marketeer: Kimtessa Hill (TivoliVredenburg)
Hill combineert op soepele wijze competentie en bedrevenheid met een haast bovennatuurlijk instinct aangaande het vakgebied en roept vaak vernieuwende, inspirerende publieks-projecten in het leven.
Meest indrukwekkende prestatie op het gebied van duurzaamheid: Into The Great Wide Open
Het collectief dat Into The Great Wide Open organiseert, streeft ernaar een volledig klimaatneutraal en circulair festival te worden. Ze zijn hard op weg. Dit doen ze als lichtend voorbeeld om ook de bredere circulaire transitie in Nederland en de rest van de wereld te helpen aanjagen.
Meest indrukwekkende prestatie op het gebied van diversiteit & inclusie: Welcome to The Village
Op onconventionele manier kijkt Welcome to The Village naar de gehele maatschappij en wil een gemeenschap creëren waarin iedereen welkom is. Het festival heeft daarmee een sterke impact op lokale en regionale cultuursamenwerking.
Beste programmeur: Anna Veenstra (Melkweg)
Nieuwsgierigheid, oog voor kwaliteit en zicht op de ontwikkeling van artiesten maken Veenstra IJzeren Podiumdier-waardig. Zij wist post-corona in een handomdraai en met grote toewijding en souplesse een zeer intensieve en passende programmering neer te zetten.
Beste directeur: Johan Gijsen
Gijsen is een toonaangevende smaakmaker, een bezielde aanjager, een ‘tribe builder’, een drijvende kracht voor en achter de schermen. Hij weet als geen ander dat werken aan een gezond, veilig en integer werkklimaat iets is dat je samen doet.
Beste podium: Burgerweeshuis
Burgerweeshuis is een vaste waarde in het Nederlands clubcircuit. Door de uiteenlopende programmering, het organiseren van verschillende uithuizige activiteiten op locatie en het meewerken aan festivals manifesteert en onderscheidt dit podium zich op een geweldige manier in de regio.
IJzeren Eierbal 2023: Enoma Amayo
Enoma is een voorvechter voor jonge makers. Een groot pleitbezorger voor maatschappelijke onderwerpen als gelijkheid, diversiteit en inclusie waarbij eventueel ongemak niet wordt geschuwd.
Procedure
Alle medewerkers van VNPF-leden kunnen personen of organisaties voordragen voor alle categorieën. Hiertoe moet een aantal vragen worden beantwoord. Op deze manier kunnen leden het best afgewogen personen en organisaties nomineren. Medewerkers en organisaties mogen ook zichzelf voordragen, dit moedigen wij zelfs aan.
Nadat de personen en organisaties zijn voorgedragen, kan er per categorie gestemd worden door VNPF-leden. Voor alle categorieën wordt slechts één stemronde gehouden. Door middel van deze stemronde wordt per categorie de top vier aan daadwerkelijk genomineerden samengesteld. De uiteindelijke winnaars (met de meeste stemmen) worden tijdens de uitreiking op 21 januari 2023 bekend gemaakt.
Genomineerden 2022
De genomineerden van 2022 waren (in willekeurige volgorde):
Beste Festival
- Grauzone Festival
- Left of the Dial
- Popronde
- Rotterdam Bluegrass Festival
Beste Podium
- Burgerweeshuis
- EKKO
- Muziekgieterij
- Patronaat
Beste Directeur
- Johan Gijsen (Le Guess Who?)
- Jolanda Beyer (Patronaat)
- Maurits Westerik (Best Kept Secret)
- Minke Weeda (Left of the Dial, Rotown)
Beste Programmeur
- Anna Veenstra (Melkweg)
- Kees Heus (Paradiso)
- Robert Koole (FLUOR)
- Stephan Maaskant (Rotown, Left of the Dial)
Beste Marketeer
- Avalon Peters (Paradiso)
- Chris Moorman (Popronde, Welcome to the Village)
- Kimtessa Hill (TivoliVredenburg)
- Mijndert Rodolf (013)
Meest indrukwekkende prestatie op het gebied van duurzaamheid
- 013
- Gebouw-T
- Into The Great Wide Open
- Lowlands
Meest indrukwekkende prestatie op het gebied van diversiteit & inclusie
- 013
- Melkweg
- Motel Mozaïque
- Welcome to The Village
IJzeren Eierbal
- Enoma Amayo (Motel Mozaïque)
- Dirk Baart (EKKO)
- Rens Peters (Friendly Fire)

De volgende personen en organisaties ontvingen in januari 2022 een IJzeren Podiumdier 2021:
Jeroen Bartelse – Taskforce Culturele & Creatieve Sector
Bartelse ontvangt deze prijs voor het vele en goede crisismanagement werk dat hij voor de gehele culturele en creatieve sector verricht. Vooral als woordvoerder van de Taskforce Culturele & Creatieve Sector.
Willem Westermann – Vereniging van Evenementenmakers en Alliantie van Evenementenbouwers
Westermann, ook Taskforce-lid, ontvangt deze prijs voor het vele en goede crisismanagement werk dat hij voor met name de festival- en evenementenindustrie verricht. Samenwerking met podia en grote publieksevenementen (bijvoorbeeld sport) wordt daarbij niet geschuwd.
Studio Pandora / Walk The Line – TivoliVredenburg
Met een enorme drive en betrokkenheid heeft TivoliVredenburg met Walk The Line een slim programma ontwikkeld dat van ‘kleur’ kan veranderen als een kameleon (geschikt voor zowel metal als kinderliedjes) en dat ook onder moeilijke omstandigheden publiek en artiest samenbrengt. Daarnaast is met Studio Pandora een hybride off- en online plek gecreëerd waarmee vooral startende, experimenterende en vaak lokale talenten verder op weg worden geholpen.
Roadburn Redux – Roadburn Festival
Roadburn activeerde zijn mondiale, zeer hechte fanbase op geheel eigen, maar vooral op een bij de doelgroep als een handschoen passende, respectvolle wijze. Meer dan 100 verschillende makers ontwikkelden en toonden werk speciaal voor deze online editie van dit festival. Het online festival is niet geëvenaard in de superprofessionele productiewaarden.
Le Guess Who?
Le Guess Who? bleef breed en internationaal programmeren, ondanks de pandemie en de logistieke puzzel die ingewikkelder was dan ooit. Het resultaat was een veelzijdig programma dat ingegeven door de omstandigheden sinds 2 jaar ook online en dus op nog meer plekken in de wereld te volgen was. De veer- en verbeeldingskracht van het team dwingen enorm veel respect af met als climax het omgooien van het hele festival naar de nieuwe maatregelen, midden in het festivalweekend.
Iedereen verdient een IJzeren Podiumdier
De VNPF is van mening dat alle VNPF-leden een IJzeren Podiumdier verdienen. Ondanks de vele door de overheid opgelegde coronamaatregelen lieten veel podia en festivals zich de afgelopen twee jaar niet kisten. Op indrukwekkende en intelligente wijze hebben zij op grote schaal van de nood een deugd gemaakt. Daarom reikt de VNPF dit jaar aan alle leden een emaillen IJzeren Podiumdier plaquette uit.
Het volgende dertiental organisaties en projecten waren genomineerd voor een IJzeren Podiumdier 2021:
- Doornroosje: Open Source Radio
- Eurosonic Noorderslag (online) 2021
- FluXus Filmwerkgroep
- Hedon, Zwolle
- Into The Great Wide Open
- Le Guess Who?
- Melkweg: School of Melkweg
- PAARD
- Rewire (online)
- Roadburn Redux – Roadburn
- Stem als een Ster – 013
- TivoliVredenburg: Studio Pandora & Walk the line
- X Valkhof Festival
Creatief en weerbaar
Ook in 2021 werden de VNPF-leden en hun bespelers door de coronapandemie geconfronteerd met door de overheid opgelegde coronamaatregelen. Deze maatregelen hadden een zeer grote impact op de programmering, het aantal concerten en bezoeken. Desondanks lieten veel podia en festivals zich niet kisten. Naast het dagelijkse gevecht om te overleven, bleef men positief en in zichzelf geloven. Op indrukwekkende en intelligente wijze is op grote schaal van de nood een deugd gemaakt. Daarom vindt de VNPF dat eigenlijk iedereen een IJzeren Podiumdier verdient.
Niet ‘de beste’, maar wat was indrukwekkend, of viel op
Anders dan in voorgaande jaren dingen bij de VNPF aangesloten organisaties en de daarbij werkende professionals niet mee om de overtreffende trap-titel “De Beste van 2021”. Vanwege COVID-19 is de VNPF-leden gevraagd: welke organisatie of welk project verdient volgens jullie een extra eerbewijs vanwege een indrukwekkende en bijzondere prestaties in 2021? Daarbij is gelet op de volgende vragen. Wat was de uitdaging, wat was het (creatieve) idee? Hoe is het uitgevoerd? Waarom was het relevant? Waren er tastbare resultaten van het project? Wat is er geleerd van het project? Het aantal aanmeldingen was overweldigend groot. De kandidaten tonen allemaal initiatief, een enorme gedrevenheid en dito veerkracht.
In 2020 zijn vanwege COVID-19 geen IJzeren Podiumdieren uitgereikt.
De winnaars van 2019 waren:
- Beste Directeur
Minke Weeda / Rotown, Rotterdam - Beste Podium
Rotown / Rotterdam - Beste Festival
Roadburn / Tilburg - Beste Programmeur
Michelle Kuypers / Transition Festival, So What’s Next, NN North Sea Jazz - Beste Marketeer
Barry Spooren / Le Guess Who? - IJzeren Eierbal
Janna Albada