AWTI / Rijksoverheid
Achtergrond: Nederland benut sociaal- en geesteswetenschappelijke kennis onvoldoende
25 maart 2024
Bij het aanpakken van maatschappelijke vraagstukken wordt te weinig gebruik gemaakt van sociaal- en geesteswetenschappelijke (SGW-) kennis.
Dit constateert de AWTI in het op 25 maart 2024 verschenen adviesrapport ‘Vanzelfsprekende verbinding - Veranker sociaal- en geesteswetenschappelijk onderzoek in innovatie’. Het advies bevat aanbevelingen voor overheid en wetenschappers. De raad stelt verschillende concrete acties voor waardoor inzichten uit de sociale en geesteswetenschappen meer toegepast kunnen leiden tot innovatie.
Het advies is 25 maart aangeboden aan de demissionair minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, Robbert Dijkgraaf.
Bij het aanpakken van ingewikkelde maatschappelijke vraagstukken is aandacht voor sociale en culturele aspecten cruciaal. Dat zagen we heel duidelijk bij de coronacrisis, waarbij het medisch perspectief te lang leidend was en de sociale effecten van de crisis relatief laat in beeld kwamen. Ook bij de stikstofcrisis zien we relatief veel technische oplossingsrichtingen en weinig aandacht voor de culturele en sociale kanten. Zonder adequate innovatieve aanpak van dit soort complexe vraagstukken lopen we serieuze risico’s voor het welzijn en de welvaart van Nederland.
Bij innovatie denken we aan het ontwikkelen van nieuwe technologie en producten, maar het gaat ook over nieuwe diensten, ideeën, concepten, processen, methodes, regels of beleid etc. SGW-onderzoek is daarvoor essentieel. Echter nu nog geen vanzelfsprekend onderdeel van innovatie. Onderzoekers die sociaal- en geesteswetenschappelijk (SGW) onderzoek doen – van economen tot psychologen en van juristen tot filosofen – richten zich juist op die sociale en culturele aspecten. Maar hoewel veel van dat onderzoek in Nederland van wereldklasse is, lukt het nog niet om dit onderzoek goed te benutten voor slimme en vernieuwende oplossingen voor problemen.