Achtergrond: Ondanks positieve opvattingen van Nederlanders over seksuele gezondheid en rechten, ook zorgen

Dit blijkt uit de Monitor Seksuele Gezondheid 2023. Dit is een langlopend periodiek onderzoek van Rutgers in samenwerking met RIVM en CBS onder een representatieve groep volwassenen van 18 tot 80 jaar in Nederland.

Hanneke de Graaf (onderzoeker): “Seksuele gezondheid is essentieel voor het welzijn van mensen. Het is veel meer dan alleen fysieke gezondheid; het raakt onze relaties, ons zelfbeeld en ons hart. Het beschermt ons niet alleen tegen ziektes en ongewenste zwangerschappen, maar draagt bij aan ons geluk. Mits we de vrijheid hebben om hierin zelf keuzes te maken. Gelukkig vinden de meeste Nederlanders deze keuzevrijheid belangrijk.”

Zorgwekkende ontwikkelingen

Helaas schetst het onderzoek ook een minder rooskleurig beeld als het gaat om seksuele gezondheid en rechten. Condooms worden steeds vaker achterwege gelaten tijdens seks met de laatste sekspartner, ook als dit een onenightstand of losse partner is. We zien dat het aantal soa’s de laatste jaren blijft stijgen. Het pilgebruik neemt af, waardoor het risico op onbedoelde zwangerschappen mogelijk toeneemt. Seksueel geweld blijft onverminderd hoog. En veel lhb personen hebben te maken met uitschelden, pesten en bedreiging. Luc Lauwers (manager nationale afdeling): “Goed beleid vraagt om kennis over en monitoring van seksuele gezondheid. Zeker in tijden van toenemende desinformatie. Het is dan ook cruciaal dat het kabinet blijft investeren in seksuele gezondheid en rechten.”  

Condoomgebruik en soa’s

Van de mensen voor wie de laatste sekspartner een onenightstand was, gebruikte 43% van de mannen en 56% van de vrouwen met deze partner geen condoom. Iets meer vrouwen (33%) dan mannen (27%) hebben zich ooit laten testen op soa’s. In de afgelopen twaalf maanden heeft 4% van de mannen en 6% van de vrouwen zich laten testen op een soa.

Anticonceptiegebruik

Het gebruik van de anticonceptiepil is de afgelopen zes jaar onder vrouwen van 18 tot en met 49 jaar, die ooit vaginale seks hebben gehad, afgenomen van 30% naar 24%. Daar staat tegenover dat meer vrouwen een spiraal gebruiken: dit aantal is gestegen van 17% in 2017 naar 21% in 2023. Van de vrouwen van 18 tot en met 49 jaar die helemaal geen anticonceptiemiddel gebruiken, geeft een op de drie aan dat dit is omdat ze geen hormonen willen gebruiken.  

Online

Een op de tien Nederlanders gebruikte in de laatste zes maanden een datingapp, dit aantal is gelijk gebleven ten opzichte van 2017. Datingapp-gebruik is vooral populair bij Nederlanders tussen de 18 en 40 jaar. Een op de twaalf Nederlanders verstuurde het afgelopen half jaar seksueel getinte beelden. De helft van de mensen (49%) vindt het niet je eigen schuld als een dergelijke foto online komt. Onder 25-plussers is deze groep sinds 2017 groter geworden, bij mannen van 38% naar 43% en bij vrouwen van 51% naar 57%. Hanneke: “Hier is een belangrijke en een positieve verandering gaande, omdat de schuld moet liggen bij degene die zonder toestemming iets van een ander doorstuurt. Dat is seksueel grensoverschrijdend gedragen wordt door steeds meer mensen ook zo gezien.”

Lees hier verder