Boekman #142: The culture

• Ontdek hier direct het rapport van Unesco van november 2023.

Ontdek hier ook:

• De impact van the culture. Ruim een jaar na het Unesco-advies
• Hiphopcultuur en identiteit ‘Hiphop is something you live’

De Boekman over the culture kent bijdragen van: Martin van Engel, Lisanne Bedaux, Malique Mohamud, Aafje de Roest, Sarah Haaij, Özkan Gölpinar, Jeremiah Durand, Maartje Goedhart, Karima Aissaoui, Simon Mamahit, Wendeline Flores, Elodie Heloise, Munganyende, Liesbeth Bik, Mirthe Berentsen, Roel Griffioen, Wim Burggraaff, Anne van den Dool (alleen digitaal), Jack van der Leden, Stefanie Liebreks en André Nuchelmans.

Unesco Commissie pleitte in 2023 voor erkenning en ondersteuning van the culture

In november 2023 bracht de Nederlandse Unesco Commissie een krachtig advies uit aan demissionair staatssecretaris Gunay Uslu (Cultuur), getiteld On(ver)vangbaar. De innovatieve kracht van the culture. Het advies riep op tot een cultuurbeleid dat recht doet aan de diversiteit en rijkdom van cultuuruitingen in Nederland.

Centraal in het advies stond the culture, het culturele ecosysteem dat een essentiële rol speelt in de leefwereld van grote groepen jongeren, makers en gemeenschappen. Ondanks de invloed en impact van deze migrantencultuur of diasporische stadscultuur, werd deze in 2023 nog altijd onvoldoende erkend, gewaardeerd en ondersteund door het nationale cultuurbeleid en de bijbehorende instanties.

Volgens de Unesco Commissie bezitten de mensen die the culture vormen een enorm creatief kapitaal dat niet langer genegeerd mag worden. Hun innovatieve kracht is onmisbaar bij het vormgeven van de stad van de toekomst en bij het aanpakken van grote maatschappelijke uitdagingen.

Constateringen uit het Unesco-advies

In haar rapport uit 2023 concludeerde de Unesco Commissie onder meer dat:

• Bepaalde vormen van culturele expressie werden gemarginaliseerd. Dit uitte zich in beperkte financieringsmogelijkheden, beperkte toegang tot culturele instellingen en distributiekanalen, en een gebrek aan zichtbaarheid. Hierdoor waren veel makers en gemeenschappen gedwongen om uit eigen middelen te investeren, wat leidde tot ongelijkheid.

• Institutionele betrokkenheid ontbrak. Biculturele jongeren werden onvoldoende bereikt door traditionele culturele instellingen, programma’s en fondsen. Tegelijkertijd bleek het moeilijk voor organisaties en gemeenschappen waarin representatie vanzelfsprekend is om toegang te krijgen tot het bestaande cultuursysteem. Dit leidde tot parallelle systemen: enerzijds door de overheid gefinancierde instellingen, anderzijds zelfstandig opererende gemeenschappen.

• Groot potentieel bleef onbenut. Makers en communities binnen the culture hadden de kracht om sociale kwesties aan te kaarten en verandering teweeg te brengen, maar door onderwaardering bleven belangrijke boodschappen en perspectieven ongehoord.

• Een generatie van frustratie ontstond. De traditionele route naar cultureel succes via formele opleidingen en geaccrediteerde instituten werd in 2023 nog altijd gezien als de norm. Dit zorgde ervoor dat autodidacte makers – die een belangrijke rol spelen in the culture – vaak over het hoofd werden gezien of niet serieus werden genomen.

Aanbevelingen van de Unesco Commissie

Om de positie van the culture structureel te verbeteren, deed de Unesco Commissie in 2023 een aantal concrete aanbevelingen:

• Substantiële en duurzame investeringen in the culture, op een manier die aansluit bij de behoeften en werkwijzen van deze stroming.

• Erkenning van de kracht en het succes van the culture en aandacht voor haar rol in het signaleren en aanpakken van maatschappelijke vraagstukken. Dit zou vertaald moeten worden naar beleid.

• Gedegen onderzoek naar de omvang en impact van the culture in Nederland, waarbij de beschikbare middelen uit het cultuurbudget van de rijksoverheid in verhouding worden gebracht tot de bijdrage van deze cultuurstroming.