CSRD: nieuwe wetgeving die rapporteren op duurzaamheid verplicht maakt

Let op: De VNPF organiseert tijdens ESNS24 een sessie over deze nieuwe wetgeving.

Wat is de CSRD?

De Corporate Sustainability and Responsibility Directive (CSRD) is een richtlijn die bedrijven vanaf 2024 verplicht om in hun jaarverslag te rapporteren over hun impact op mens en milieu.

Deze nieuwe Europese wetgeving is onderdeel van de Europese Green Deal en bedoeld om bedrijven aan te moedigen meer aandacht te besteden aan hun duurzaamheidsambities en -prestaties. Zeggen dat je als bedrijf met duurzaamheid bezig bent is niet langer genoeg; je moet het laten zien, door erop te rapporteren.

Wat is het doel van de CSRD?

Hoewel veel bedrijven zeggen duurzaamheid of verduurzamen op de agenda te hebben staan, is het voor een buitenstaander vooralsnog lastig te zeggen of ze hier ook daadwerkelijk actie op ondernemen. Voor bijvoorbeeld klanten, investeerders of medewerkers is het dan ook lastig beoordelen en vergelijken hoe bedrijven presteren op duurzaamheid. Bovendien ligt greenwashing op de loer.

De CSRD-richtlijn moet hier verandering in brengen. Als bedrijven consistent en op een vergelijkbare manier rapporteren over hun duurzaamheidsprestaties, komt dat de transparantie ten goede. Ook moet de CSRD bedrijven aanmoedigen om hun impact op mens en milieu meetbaar te maken en dit te monitoren, op basis waarvan ze hun prestaties kunnen verbeteren.

Waar moet je op rapporteren volgens de CSRD-richtlijn?

De CSRD vereist dat bedrijven rapporteren over de volgende duurzaamheidskwesties:

• Milieu-impact: Bedrijven moeten inzicht geven in onder andere hun CO2-uitstoot, energiegebruik, waterverbruik, en afvalproductie. Ze moeten ook uitleggen welke maatregelen ze nemen om deze negatieve impact te verkleinen.
• Sociale impact: Bedrijven moeten rapporteren over hun sociale impact, inclusief informatie over diversiteit en gelijkheid in het personeelsbestand, betrokkenheid bij de lokale gemeenschap, en ethische bedrijfspraktijken.
• Governance: Het gaat hier met name over transparantie en het waarborgen van “deugdelijk bestuur”. Rapportage over de bedrijfsstructuur, beleidsmaatregelen en procedures voor risicobeheer zijn daarom bijvoorbeeld vereist.

Op welke onderwerpen binnen deze drie thema’s bedrijven exact moeten rapporteren, hangt af van hoe materieel deze zijn voor het bedrijf in kwestie. Is biodiversiteit of bijvoorbeeld arbeidsomstandigheden in de keten een materieel onderwerp, dan moet het bedrijf daar langs vier assen op rapporteren: governance (GOV), strategy (SBM), impact, risk and opportunity management (IRO) en metrics and targets (MT). Bovendien moet de accountant jouw rapportage controleren.

Wanneer gaat de CSRD in?

Vanaf 2024 wordt de CSRD in fases uitgerold. Vooralsnog is dit de planning:

• Als eerste zijn de organisaties aan de beurt die nu al te maken hebben met de Non Financial Reporting Directive (NFRD). Dit zijn de grote, EU-beursgenoteerde bedrijven, banken en verzekeraars. Zij rapporteren vanaf 2025 dus over 2024 volgens de CSRD richtlijn.
• Een jaar later geldt de CSRD richtlijn ook voor bedrijven die voldoen aan twee van de drie kenmerken:
  • Meer dan 250 medewerkers
  • Meer dan 40 miljoen euro omzet per jaar
  • Meer dan 20 miljoen euro op de balans

Zij zullen dus vanaf 2026 rapporteren over 2025 volgens de CSRD-richtlijn.

• In het jaar daarna geldt de CSRD-richtlijn ook voor beursgenoteerde mkb; zij rapporteren dus vanaf 2027 over 2026 volgens de regels van de CSRD.

Wat betekent CSRD voor het mkb?

Hoewel de wet dus in eerste instantie voornamelijk gericht is op grote ondernemingen, zal de CSRD zeker ook flinke invloed hebben op het mkb. Onder andere omdat veel midden- en kleinbedrijven onderdeel uitmaken van de toeleveringsketen van bedrijven die eerder aan de beurt zijn om te rapporteren volgens de CSRD-richtlijn. Deze opdrachtgevers of klanten hebben daardoor informatie en data over de duurzaamheidsprestaties van jouw bedrijf nodig.

Aan deze vraag kun je natuurlijk alleen voldoen als ook jouw bedrijf tijdig is begonnen om het inzicht te verkrijgen, te meten, sturen op en monitoren van jullie duurzaamheidsprestaties. Doe je dus zaken met grotere bedrijven of heb je ambities om dat te gaan doen? Dan is het verstandig om voor te sorteren op de CSRD.

Maar ook als dit voor jou niet van toepassing is, is het een goed idee om de CSRD serieus te nemen. Wanneer het (binnen grote bedrijven) de standaard wordt om te rapporteren op de sociale en ecologische impact, zullen belanghebbenden deze informatie ook bij andere bedrijven verwachten te kunnen zien of opvragen.

Wat kan je nu alvast doen, om voor te sorteren op de CSRD?

Om voor te sorteren op de invoering van de CSRD, kun je alvast praktische stappen ondernemen:

• Een visie op duurzaamheid ontwikkelen: Door duurzaamheid een plek te geven in je strategie, maak je het voor zowel jezelf als je stakeholders duidelijk waar jullie het verschil willen en kunnen maken.
• Duurzaamheidsbeleid optuigen: Begin met het ontwikkelen van een duurzaamheidsbeleid dat bij jouw bedrijf past. Dit kan bijvoorbeeld betrekking hebben op afvalbeheer, CO2-reductie, mobiliteit of persoonlijke ontwikkeling.
• Doelen en KPI’s opstellen: Wanneer doen jullie het goed, als het gaat om sociale en ecologische impact? Waar sturen jullie op? Het is belangrijk om te bepalen wat jullie kengetallen zijn in relatie tot duurzaamheid en welke kwalitatieve en kwantitatieve doelen jullie najagen. Zodat jullie deze ook kunnen monitoren.
• Beginnen met rapporteren: Je kunt klein beginnen, bijvoorbeeld door alleen intern te rapporteren. Om op die manier te leren wat waardevolle informatie is om ook extern te delen, op je website, in je jaarverslag of impact report. Transparant zijn over je duurzaamheidsinspanningen wordt gewaardeerd (en dus uiteindelijk geëist).
• Samenwerking met partners opzoeken: Je bent niet de enige voor wie werken aan en/of rapporteren op duurzaamheid relatief nieuw is. Werk samen met je leveranciers, klanten of zelfs concurrenten om duurzame praktijken in de hele toeleveringsketen te bevorderen. Zo houdt je ook de vinger aan de pols t.a.v. wat zij van jou verwachten.
• Opleiding en bewustwording: Hoe beter jullie als team begrijpen waar biodiversiteit over gaat, wat Scope 1, 2 en 3 emissies zijn, waarom diversiteit, gelijkwaardigheid en inclusie een belangrijk onderwerp is, hoe beter jullie in staat zijn om met alle bovenstaande punten aan de slag te gaan. Ook wakkert het de intrinsieke motivatie om te verduurzamen verder aan.

Kortom: door nu al actie te ondernemen, kun je je bedrijf voorbereiden op de toekomstige eisen vanuit de CSRD. En daar plukken zowel jouw bedrijf als mens en milieu in ‘t algemeen op tal van manieren de vruchten van!