https://europa.eu/eurobarometer/surveys/detail/3364
Cultuur leeft in Europa: Nieuwe Eurobarometer onderstreept belang van kunst, erfgoed en eerlijke beloning
5 juni 2025
De Europese Commissie presenteert de resultaten van de Special Eurobarometer 562, een grootschalig onderzoek naar de houding van Europeanen ten opzichte van cultuur. De uitkomsten dienen als fundament voor het opstellen van het nieuwe strategische cultuurbeleid van de EU: het Culture Compass for Europe.
De Speciale Eurobarometer 562 zal de volgende voorbereidende fases van het Culture Compass for Europe informeren, het komende strategische kader van de Commissie voor het EU-cultuurbeleid. Uit de resultaten blijkt dat 87% van de respondenten het ermee eens is dat cultuur en culturele uitwisseling een zeer belangrijke plaats in de EU moeten innemen. Daarnaast geeft 86% aan dat cultureel erfgoed belangrijk is voor Europa. 88% van de Europeanen zegt dat artistieke vrijheid voor hen van belang is, en 77% gelooft dat kunstenaars vrij hun ideeën en meningen kunnen uiten.
49% van de respondenten geeft aan dat zij in de afgelopen 12 maanden deelnamen aan artistieke activiteiten, alleen of als onderdeel van een groep (+12 procentpunten ten opzichte van 2013). 73% van de Europeanen maakt zich zorgen dat de opkomst van generatieve AI invloed kan hebben op de werkgelegenheid of het inkomen van kunstenaars. Tegelijkertijd zegt slechts 48% dat zij het verschil kunnen zien tussen een AI-kunstwerk en een werk dat door een mens is gemaakt. Europeanen vinden dat hun land en de EU nauwer zouden moeten samenwerken op het gebied van cultuurbeleid. Het toegankelijker maken van kunst, het beschermen van cultureel erfgoed tijdens oorlogen, natuurrampen of klimaatverandering, en het zorgen voor eerlijke beloning en goede arbeidsomstandigheden voor kunstenaars en cultuurwerkers, worden als de drie belangrijkste prioriteiten gezien.
Belang van cultuur
Maar liefst 87% van de Europeanen vindt dat cultuur en culturele uitwisseling een centrale plek moeten hebben binnen de EU. Ook cultureel erfgoed wordt breed gewaardeerd: 86% noemt dit belangrijk voor Europa.
Artistieke vrijheid en participatie
88% geeft aan dat artistieke vrijheid voor hen van belang is. 77% denkt dat kunstenaars hun ideeën in hun land vrij kunnen uiten zonder angst voor censuur of repercussies. De participatie is gestegen: 49% nam in de afgelopen 12 maanden deel aan een kunstzinnige activiteit, een stijging van 12 procentpunten ten opzichte van 2013.
Zorgen rond AI en cultuur
73% maakt zich zorgen dat generatieve AI de werkgelegenheid of inkomsten van kunstenaars kan schaden. Tegelijkertijd geeft minder dan de helft (48%) aan het verschil te kunnen zien tussen AI-gegenereerde en mensgemaakte kunst.
Behoefte aan gezamenlijke inspanning
Europeanen willen meer samenwerking tussen hun nationale overheden en de EU op het gebied van cultuurbeleid. Drie topprioriteiten komen naar voren:
- Kunst toegankelijker maken voor iedereen;
- Cultureel erfgoed beschermen tijdens conflicten, natuurrampen of als gevolg van klimaatverandering;
- Eerlijke beloning en goede arbeidsvoorwaarden voor kunstenaars en cultuurwerkers.