Cultuurmarketing.nl
Cultuurbezoek sinds corona
22 november 2022
Hoe zien de bezoekersaantallen in de cultuursector er momenteel uit en verschilt dit per branche? Cultuurmarketing geeft een overzicht van actuele cijfers op basis van (inter)nationaal onderzoek.
De uitbraak van de coronapandemie in maart 2019 betekende voor culturele organisaties vaak dat zij tijdelijk moesten sluiten of te maken kregen met capaciteitsbeperkingen. Nu de pandemie-piek voorlopig achter de rug lijkt, blijkt echter dat het cultuurpubliek de weg naar kunst en cultuurinstellingen niet zo snel terugvindt als voor de pandemie; de bezoekersaantallen blijven achter op de cijfers voor 2019. Het terugwinnen van publiek blijkt dan ook de grootste uitdaging voor marketeers werkzaam in de culturele sector, zo blijkt uit het Cultuurmarketing onderzoek 2022.
In dit artikel vind je alle actuele overkoepelende cijfers over de cultuursector die worden weergegeven per branche. Hiervoor is gebruik gemaakt van publicaties van brancheverenigingen en onderzoeksorganisaties uit Nederland en Vlaanderen. Voor zover beschikbaar zijn daarnaast cijfers wereldwijd en uit het Verenigd Koninkrijk gebruikt om de trends in internationale context te vergelijken. Hieronder plaatsen wij de bevindingen over muziek en theater.
Muziek en theater
Uit de internationale cijfers blijkt dat muziek en theater in 2021 minder bezocht worden dan in 2019. Wel zijn er enkele signalen dat de bezoekerscijfers in 2022 toenemen.
Voor het Verenigde Koninkrijk publiceerde TicketSource een in december 2021. Op basis van kaartverkoop bij 36.000 theatervoorstellingen in het Verenigd Koninkrijk komt uit dit rapport naar voren dat er 67% minder producties zijn uitgevoerd in 2021 ten opzichte van 2019. Daarbij nam de kaartverkoop per voorstelling af met gemiddeld 37% (van 56,4 naar 35,4 kaarten per voorstelling).
In Vlaanderen zijn verschillende cijfers bekend uit de , die in februari en mei 2022 is samengesteld door Kenniscentrum Cultuur- en Mediaparticipatie, het Onderzoeksplatform Sport en het Jeugdonderzoeksplatform. Anno 2022 gaf 82,1% van de deelnemers aan nooit een concert te bezoeken. Dit is meer dan in 2020 (70,5%) maar minder dan in 2021 (85,2%). Voor podiumvoorstellingen in Vlaanderen is het verschil groter: hier bezocht in 2020 52,5% van de deelnemers incidenteel of frequent een theater, wat terugzakte naar 24,9% (2021) en 32% (2022).
In de Nederlandse muzieksector zijn het met name concerten die minder bezocht werden dan voorheen. Uit van de Vereniging Nederlandse Poppodia en Festivals (VNPF) van oktober 2022 blijkt dat in 2021 in totaal 883.166 bezoeken werden gebracht aan poppodia. Dit is 16% minder dan in 2020 en maar liefst 81% minder dan in 2019. Het aantal concertbezoeken nam af met bijna 1,6 miljoen ten opzichte van 2019, wat ook te wijten is aan een lagere capaciteit door de coronamaatregelen. Hier staat tegenover dat het online aanbod sterk toenam. In totaal organiseerden de poppodia 2.617 online activiteiten in 2021, met naar schatting 2,9 miljoen views.
De van de Vereniging van Schouwburg- en Concertgebouwdirecties (VSCD) laten eenzelfde daling zien als die van VNPF. Met een verminderde capaciteit (gemiddeld 28% van het totaal) trokken Nederlandse schouwburgen en concertgebouwen 1,9 miljoen bezoekers in 2021 – 22% ten opzichte van 2019.
Hendrik Beerda in februari/maart 2022 in opdracht van het Nationaal Theaterfonds het publiek voor Nederlandse theaters. Van de respondenten die op dat moment aangeven “wel eens” een theater te bezoeken, stelt 76% dat zij dit minder doen dan voor de coronacrisis. Van deze groep geeft 21% aan dat ze ook in de toekomst het theater minder vaak gaan bezoeken dan voor de coronacrisis, terwijl ongeveer de helft denkt dat ze het theater weer even vaak zullen bezoeken. Het onderzoek toont dus ook een positief beeld van publiek dat in de toekomst weer vaker naar het theater zal gaan.
Lokaal hebben enkele steden ook onderzoek gedaan. Volgens was bijvoorbeeld in de stad Utrecht in 2021 het aantal bezoekers aan podia en theaters 208.000. Dit is 27% lager dan in 2020 en bijna 79% lager dan in 2019. Vanaf 2022 is er over het algemeen een stijgende lijn ingezet, hoewel dit wel per theater verschilt (zo is muziekgebouw TivoliVredenburg de motor achter de positieve cijfers).