Denktank SER geeft adviezen als uitweg uit coronacrisis

Om uit de lock-down te komen, kan Nederland niet zomaar overgaan tot de orde van de dag. Zowel economisch, maatschappelijk als op het gebied van de zorg moeten dingen anders om het herstel op de rit te krijgen. De Denktank Coronacrisis formuleert 10 aandachtspunten.

Maatschappelijk en economisch heeft de coronacrisis veel veranderd. Bij gebrek aan een vaccin of medicijn kan Nederland niet op de oude voet verder. Dit betekent dat veel dingen anders aangepakt moeten worden. In dat geval kan dat net zo goed voortvarend gebeuren.

Herstel en stucturele verbetering
Op verzoek van de overheid formuleerde de Denktank Coronacrisis (onderdeel van de SER) 10 aanbevelingen waarbij het herstel samen kan gaan met een structurele verbetering.

1. Blijf kwetsbare groepen, bedrijven en sectoren steunen. Denk hierbij aan zzp’ers, flexwerkers, jongeren, vrouwen en migranten.
2. Coronacrisis of niet, grote thema's als verduurzaming, digitalisering, vergrijzing en een inclusieve arbeidsmarkt moeten onder de aandacht blijven. Overheidsinvesteringen en publiek-private samenwerking moeten hier dus voorrang aan geven. Gezondheid, klimaat, onderwijs, gelijkheid, stabiliteit en betrouwbaar werk zijn speerpunten voor toekomstige welvaart en duurzaamheid.
3. Europese samenwerking en saamhorigheid is essentieel.
4. Goed onderwijs is niet alleen belangrijk voor kinderen en jongeren, maar voor mensen van álle leeftijden. Voortdurend bijscholen maakt mensen sociaal en economisch weerbaar. Investeringen in ‘een leven lang ontwikkelen’ moeten daarom doorgaan. Verbreed initiatieven die zich bewezen hebben. Bied scholing en persoonlijke begeleiding in de periode vlak voor en na ontslag, zodat de vaardigheden van werkzoekenden in stand blijven.
5. Er moet oog zijn voor de problemen van scholieren en studenten die door de coronacrisis leerachterstanden oplopen of maatschappelijk in de knel komen. Een initiatief als het ‘huiswerkmaatje’ zou bijvoorbeeld blijvend gemaakt kunnen worden.
6. Er moet voor kwetsbare groepen gericht werkgelegenheidsbeleid voor de lange termijn komen, gekoppeld aan grote transities. Met het oog op kwetsbare groepen moeten arbeidsmarkt en sociale zekerheid anders worden ingericht, onder meer op basis van de rapporten van de WRR en de commissie Borstlap.
7. Door de crisis ontstaan nieuwe kwetsbare groepen als flexwerkers (tool) en middengroepen. Deze moeten geïdentificeerd en gevolgd worden. Zij ondervinden bijvoorbeeld gezondheidsrisico’s door uitgestelde zorg of door stress. Eén van de plekken om hen te bereiken en ondersteunen is de werkvloer.
8. Door de crisis is gebleken hoe belangrijk bepaalde beroepsgroepen zijn. De waardering hiervoor moet blijvend zijn. Let vooral op beroepen die vallen onder publieke dienstverlening. De kwaliteit hiervan kan op die manier verhoogd worden.
9. De samenleving bleek zelf in staat initiatieven te ontplooien. Eigen verantwoordelijkheid, solidariteit en veerkracht zijn daarom onderdeel van het herstelbeleid. Creatieve oplossingen worden gestimuleerd en beloond. Maatwerk en adequate ondersteuning van gemeenten is daarbij erg belangrijk.
10. Er kan een 2e besmettingsgolf komen en Nederland moet zich daarop voorbereiden. Bijvoorbeeld door zelf medische middelen te gaan produceren. Maar er moeten ook afwegingen gemaakt worden over kwaliteit van leven, sociale gevolgen, gezondheidszorgeffecten en economische effecten in een crisis. Kijk hierbij naar differentiatie tussen regio’s, doelgroepen of sectoren.