Pearle*
European Disability Card en de European Parking Card
2 november 2023
Introductie van een gestandaardiseerde Europese Gehandicaptenkaart en verbetering van de huidige Europese Parkeerkaart voor personen met een handicap
Op 6 september heeft de Europese Commissie een wetsvoorstel ingediend om de toegang tot het recht op vrij verkeer voor personen met een handicap te vergemakkelijken. Deze voorgestelde wetgeving waarborgt dat zij, op gelijke basis, toegang kunnen krijgen tot speciale voorwaarden, preferentiële behandeling en parkeerrechten bij een bezoek aan een andere lidstaat. Pearle* heeft het wetsvoorstel doorgenomen en voorzien van opmerkingen en een conclusie.
Met de introductie van een gestandaardiseerde Europese Gehandicaptenkaart en de verbetering van de huidige Europese Parkeerkaart voor personen met een handicap, zullen beide kaarten in de hele EU worden erkend.
Pearle* heeft het wetsvoorstel doorgenomen en hier en daar voorzien van commentaar. Allereerst plaatsen we hier de conclusies van Pearle*, daarna de teksten van het voorstel met het commentaar van Pearle*.
Conclusie van Pearle*
Met deze kaarten hebben de houders het recht om naar een voorstelling of concert te gaan in een lidstaat die verschilt van hun land van verblijf en toegang te krijgen tot hun parkeervoorzieningen, te parkeren op de plekken die zijn gereserveerd voor personen met een handicap en een show bij te wonen met hetzelfde speciale behandeling als voor lokale burgers, zoals vastgesteld door hun nationale wetgeving.
Dit betekent niet dat een theater, een festival of een andere locatie zijn infrastructuur moet aanpassen of zijn huidige protocollen moet aanpassen.
De Richtlijn vraagt dat wanneer iemand die een Europese Gehandicaptenkaart of een Europese Parkeerkaart heeft, toegang krijgt tot uw faciliteiten en de kaart presenteert, zij dezelfde voorwaarden en voordelen moeten krijgen als die u zou bieden aan een persoon met een handicap die in uw land woont.
Analyse wetsvoorstel
De Europese Gehandicaptenkaart zal dienen als erkend bewijs van handicap in de hele EU, met gelijke toegang tot speciale voorwaarden en preferentiële behandeling in openbare en particuliere diensten, waaronder bijvoorbeeld transport, culturele evenementen, musea, vrije tijd, sportcentra of pretparken. Deze kaart wordt uitgegeven door de nationale bevoegde autoriteiten en vult bestaande nationale kaarten of certificaten aan. De huidige Europese Parkeerkaart is verbeterd om personen met een handicap dezelfde parkeerrechten te geven als in een andere lidstaat.
Het voorstel draagt bij aan de uitvoering door de EU van het Verdrag van de Verenigde Naties inzake de rechten van personen met een handicap, waarbij de EU en al haar lidstaten partij zijn (UNCRPD). Het voorstel sluit ook aan bij de principes van gelijke kansen en inclusie van personen met een handicap uit het Europees Sociaal Handvest.
Volgens het UNCRPD[1] omvat “personen met een handicap degenen die langdurige fysieke, mentale, intellectuele of zintuiglijke beperkingen hebben die in wisselwerking met verschillende barrières hun volledige en effectieve deelname aan de samenleving op gelijke basis met anderen kunnen belemmeren.”
[1] Definitie van persoon met een handicap volgens het Verdrag van de Verenigde Naties inzake de rechten van personen met een handicap (Artikel 1, tweede alinea):
https://social.desa.un.org/issues/disability/crpd/article-1-purpose
Achtergrond
In 2016 werd een Pilot Project over de EU Gehandicaptenkaart gelanceerd en uitgevoerd in acht lidstaten, waarbij de voordelen werden aangetoond voor personen met een handicap bij toegang tot diensten op het gebied van cultuur, vrije tijd, sport en transport, en ondersteuning van hun grensoverschrijdende beweging in de EU voor een korte periode. Het omvatte ook andere voorbeelden van diensten, activiteiten en faciliteiten die speciale voorwaarden of preferentiële behandeling bieden aan personen met een handicap.
Waar is de Richtlijn van toepassing op? (Artikel 1)
De uitgifte van de Europese Gehandicaptenkaart en de Europese Parkeerkaart voor personen met een handicap als bewijs van een handicapstatus of van het recht op parkeervoorwaarden en -faciliteiten voor personen met een handicap.
Opmerking van Pearle*: Dit zou betekenen dat een persoon die een erkende handicapstatus heeft in hun eigen lidstaat toegang zou hebben tot deze kaarten door te voldoen aan de vereisten en procedures die elke lidstaat zou opleggen zodra de richtlijn van kracht wordt. En dat deze kaarten hen toegang geven tot de rechten die andere houders van een handicapstatus hebben in hun eigen land. Bijvoorbeeld, een Oostenrijkse burger die een handicapstatus heeft die erkend is door Oostenrijk, het land waar hij verblijft, zou toegang hebben tot de uitgifte van de kaarten. Wanneer dezelfde persoon op vakantie gaat naar Frankrijk, zou hij toegang hebben tot de voordelen die in de Franse staat worden geboden aan hun eigen burgers met handicapstatus, in de diensten die worden genoemd in Artikel 2.
Met welk doel?
Het kernpunt is om het mensen met een handicap gemakkelijker te maken om naar een ander land te reizen voor een kort verblijf. De kaarten geven mensen met een handicap in heel Europa toegang tot speciale voorwaarden of preferentiële behandeling met betrekking tot diensten, activiteiten of faciliteiten, zelfs wanneer deze niet tegen betaling worden verstrekt, of parkeervoorwaarden en -faciliteiten aangeboden aan of gereserveerd voor personen met een handicap of personen die hen begeleiden of assisteren, inclusief hun persoonlijke assistent(en).
Opmerking van Pearle*: Met andere woorden, de houder van een van deze kaarten kan profiteren van de preferentiële behandeling of voorwaarden die personen met een handicap hebben in elke lidstaat, zonder dat ze burger van dat land hoeven te zijn.
Bereik van de Richtlijn (Artikel 2)
De Richtlijn is van toepassing op parkeeromstandigheden en -faciliteiten en op alle situaties waarin particuliere exploitanten of overheidsinstanties speciale voorwaarden of voorkeursbehandeling bieden aan personen met een handicap met betrekking tot toegang tot de volgende diensten, activiteiten en faciliteiten:
- diensten bestaande uit activiteiten van industriële aard; activiteiten van commerciële aard; activiteiten van ambachtslieden; of activiteiten van de vrije beroepen.
- personenvervoerdiensten,
- andere activiteiten en faciliteiten, ook indien niet voor vergoeding voorzien.
Opmerking van Pearle*: De muziek- en live-uitvoeringssector zou vallen onder de categorie “andere activiteiten en faciliteiten”.
Wie valt onder de Richtlijn? (Artikel 4)
Beide kaarten zijn bedoeld voor EU-burgers, familieleden van EU-burgers en, indien van toepassing, hun persoonlijke assistenten, mits aan bepaalde voorwaarden wordt voldaan:
Voor de Europese Gehandicaptenkaart: Degenen van wie de gehandicaptenstatus wordt erkend door de bevoegde autoriteiten in de lidstaat van hun verblijf en middels een certificaat, kaart of enig ander formeel document.
Voor de Europese Parkeerkaart: Degenen van wie de rechten op parkeeromstandigheden en -faciliteiten die zijn voorbehouden aan personen met een handicap, worden erkend in hun lidstaat van verblijf door middel van een parkeerkaart of een ander document.
Opmerking van Pearle*: Dit betekent dat elke burger van een lidstaat die de administratieve procedure heeft voltooid om de gehandicaptenstatus te verkrijgen in hun eigen nationale systeem, gerechtigd zou zijn om deze kaarten te ontvangen.
Gelijke toegang tot speciale voorwaarden of voorkeursbehandeling en tot parkeeromstandigheden en -faciliteiten voor personen met een handicap (Artikel 5)
Dit artikel bepaalt dat lidstaten de noodzakelijke maatregelen moeten nemen om ervoor te zorgen dat houders van een Europese Gehandicaptenkaart en houders van een Europese Parkeerkaart, tijdens reizen naar of een bezoek aan een lidstaat anders dan die waarin ze ingezetene zijn, toegang krijgen op gelijke voorwaarden, inclusief toegang tot parkeeromstandigheden en -faciliteiten, zoals voorzien en voorbehouden voor personen met een handicap in die lidstaat.
Opmerking van Pearle*: In deze zin zou een theater of podium dat audio-omschrijving, assistentiehulpsystemen of gebarentaaltolken biedt tijdens hun reguliere activiteiten of bij een specifieke voorstelling, de voorwaarden voor deze diensten moeten uitbreiden naar de houders van een Europese Gehandicaptenkaart uit een andere lidstaat. Het zou niet betekenen dat dit in de taal van de bezoeker moet worden aangeboden. Het principe is dat wat aan de inwoner van het land wordt aangeboden, ook beschikbaar moet zijn voor de bezoekende persoon.
Opmerking van Pearle*: Naar onze mening kan dit onzekerheden en bepaalde verwachtingen creëren. Pearle* zal dit aspect verder onderzoeken met als doel verduidelijking te verschaffen. In het geval van de Europese Parkeerkaart zou dit betekenen dat de houders recht zouden hebben op toegang tot de parkeerplaatsen die onder de nationale wetgeving van de bezochte lidstaat zijn gereserveerd voor personen met een handicap, onder dezelfde voorwaarden als een burger van dat land.
Toegang tot informatie (Artikel 15)
Met betrekking tot de kwestie van gelijke toegang tot speciale voorwaarden of voorkeursbehandeling en tot parkeeromstandigheden en -faciliteiten voor personen met een handicap, dienen lidstaten het volgende te waarborgen:
Zorg ervoor dat particuliere exploitanten of overheidsinstanties informatie over speciale voorwaarden of voorkeursbehandeling openbaar beschikbaar maken in toegankelijke formaten. Deze informatie dient kosteloos op een duidelijke, uitgebreide, gebruiksvriendelijke en gemakkelijk toegankelijke manier te worden verstrekt, ook via de officiële website van de particuliere exploitanten of overheidsinstanties.
Moedig particuliere exploitanten of overheidsinstanties aan om vrijwillig speciale voorwaarden of voorkeursbehandeling voor personen met een handicap te verstrekken.
Opmerking van Pearle*: Daarom zou van elke entiteit in de cultuur- en kunstsector die als particuliere exploitant wordt beschouwd, worden verwacht dat zij informatie over hun voorkeursbehandeling voor personen met een handicap binnen hun organisatie openbaar maken en in toegankelijke formaten, zodat houders van de kaarten die behandeling onder dezelfde voorwaarden kunnen eisen en verkrijgen.
Formaat, wederzijdse erkenning, uitgifte en geldigheid van de kaarten (Artikelen 6 en 7)
De instructies voor deze kwesties zijn identiek voor beide kaarten, met uitzondering van het geldigheidsaspect dat alleen van toepassing is op de Europese Gehandicaptenkaart, als volgt:
Formaat:
Beide kaarten worden uitgegeven in een fysiek formaat en aangevuld met een digitaal formaat.
Beide kaarten worden geïntroduceerd door de lidstaten volgens een gemeenschappelijk gestandaardiseerd formaat voor elk van hen.
Lidstaten introduceren digitale functies in fysieke kaarten met behulp van elektronische middelen ter voorkoming van fraude.
Wederzijdse erkenning: Beide door lidstaten uitgegeven kaarten worden wederzijds erkend in alle lidstaten.
Uitgifte: De kaarten worden uitgegeven, vernieuwd of ingetrokken door de bevoegde autoriteiten in de lidstaten in overeenstemming met hun nationale regels, procedures en praktijken.
Geldigheid: De geldigheid van de Europese Gehandicaptenkaart moet minstens gelijk zijn aan de duur van het gehandicaptencertificaat, de gehandicaptenkaart of enig ander formeel document met de langste duur waarin hun gehandicaptenstatus wordt erkend.
Wie is bevoegd voor de uitgifte, vernieuwing en intrekking van de kaarten? (Artikel 10)
In eerste instantie zijn het de lidstaten en hun aangewezen bevoegde autoriteiten voor deze taak, die binnen zes maanden na de inwerkingtreding van de Richtlijn aan de Commissie moeten worden gemeld. Tot die tijd is er dus geen nauwkeurig overzicht van de verschillende entiteiten die belast zijn met deze taken in de lidstaten.
Straffen (Artikel 14)
Het is aan de lidstaten om straffen vast te stellen die van toepassing zijn op overtredingen van de nationale bepalingen die zijn vastgesteld op grond van deze Richtlijn. Ze moeten “doeltreffend, evenredig en afschrikwekkend” zijn.