Europese Commissie
Europese Commissie lanceert nieuw cultuurkompas voor Europa
13 november 2025
De Europese Commissie presenteerde haar visie voor een levendig en geïntegreerd Europees cultuurlandschap met de lancering van het Cultuurkompas voor Europa.
Dit vooruitstrevende kader is ontworpen om het EU-cultuurbeleid vorm te geven, zodat cultuur een centrale rol speelt bij het bevorderen van de Europese identiteit, het vieren van diversiteit en het stimuleren van uitmuntendheid.
In tijden van onzekerheid en verandering versterkt cultuur onze democratie, sociale samenhang, concurrentievermogen en veerkracht. Dit sluit aan bij de nieuwste Eurobarometer over Cultuur, waaruit blijkt dat 87% van de respondenten vindt dat cultuur en cultureel erfgoed een zeer belangrijke plaats zouden moeten innemen in de Unie, zodat burgers zich meer Europees voelen.
Europa voor Cultuur, Cultuur voor Europa
Als reactie hierop streeft het kompas ernaar de voordelen van cultuur te benutten, met name door de cultureel erfgoed van Europa te promoten, evenals door de belangrijkste belemmeringen voor de culturele en creatieve industrieën aan te pakken. Daartoe behoren beperkingen op artistieke expressie, de kwetsbare bestaansmiddelen van kunstenaars, ongelijke mogelijkheden voor culturele deelname en de transformerende impact van kunstmatige intelligentie (AI) op de sectoren.
Het Cultuurkompas zal het beleid van de EU in vier belangrijke richtingen sturen, voor een EU die: Europese waarden en culturele rechten handhaaft en versterkt; kunstenaars en culturele professionals versterkt en mensen ondersteunt; cultuur en cultureel erfgoed benut om competitiever, veerkrachtiger en samenhangender te worden; en internationale culturele betrekkingen en partnerschappen bevordert. De ambities en politieke eigenaarschap van het kompas zullen worden ondersteund door een voorstel van de Commissie aan het Europees Parlement en de Raad voor een ontwerp van gezamenlijke verklaring tussen het Europees Parlement, de Raad en de Commissie. Een nieuw rapport over de staat van de cultuur in de EU zal de voortgang in het culturele en creatieve ecosysteem volgen, met bijzondere nadruk op artistieke vrijheid.
Bovendien zullen verschillende nieuwe initiatieven worden gelanceerd. Deze zullen onder andere een nieuw EU-artiesten code voor eerlijke arbeidsomstandigheden voor kunstenaars en culturele werkers omvatten, een Europese prijs voor podiumkunsten en een dialoog met culturele belanghebbenden. Er zijn ook plannen voor een EU-culturele datahub en een jongerenambassadeursnetwerk voor cultuur om de toegang van jonge mensen tot cultuur te verbeteren door middel van een vrijwillig kader voor nationale cultuur- en erfgoedpassen. Ook wordt een AI-strategie voor de culturele en creatieve sectoren en een update van de EU-strategie voor internationale culturele betrekkingen voorzien.
Volgende stappen
De Commissie nodigt het Europees Parlement en de Raad uit om de voorgestelde concept-Gezamenlijke Verklaring mede te ondertekenen om de politieke inzet van de EU te versterken en haar visie op cultuur te verwezenlijken.