Grote wijzigingen voor duurzaamheidsrapportage CSRD

Denk hierbij niet alleen aan de CSRD, maar bijvoorbeeld ook aan de Corporate Sustainability Due Diligence Directive (CSDDD), de richtlijn die ondernemingen verantwoordelijk stelt voor mensenrechtenschendingen en milieukwesties in hun productieketens. Ondernemingen die onder deze richtlijn vallen, zijn verplicht om duurzaamheidsmisstanden binnen hun waardeketen op te sporen en hierover verslag te doen. Ook moeten zij passende maatregelen treffen om misstanden het hoofd te bieden.

Toename administratieve lasten

De Europese duurzaamheidsrichtlijnen leiden tot een toename van administratieve lasten. Wereldwijd kan dit leiden tot een slechtere concurrentiepositie voor Europese ondernemingen en dat is niet wenselijk. Daarom kwam de Europese Commissie op 26 februari 2025 met de Omnibus-verordening. Duurzaamheidseisen voor ondernemingen moeten daardoor eenvoudiger worden en de wereldwijde concurrentiepositie van Europa worden versterkt. Deze verordening streeft naar een administratieve lastenvermindering van 25%.

Uitstel van de rapportageverplichting

Inmiddels hebben de Europese Commissie, de Europese Raad en het Europese Parlement ingestemd met het ‘stop-the-clock’ directive, een onderdeel van de Omnibus-voorstellen. Dit houdt concreet in dat het uitstel van de rapportageverplichting voor grote ondernemingen die vanaf boekjaar 2025 zouden gaan rapporteren op basis van de CSRD een feit is.

De CSRD-verplichting gaat voor grote ondernemingen pas gelden vanaf boekjaar 2027. Voor beursgenoteerde mkb-ondernemingen schuift de rapportageverplichting op van boekjaar 2026 naar boekjaar 2028. De CSRD geldt over boekjaren 2025 en 2026 alleen nog maar voor organisaties van openbaar belang (oob’s) met meer dan 500 medewerkers.

Alert 49 niet meer toepassen

Een gevolg van de Omnibus-verordening is dat het CSRD-implementatietraject in de Nederlandse wetgeving stil komt te liggen. Aangezien de CSRD nog niet formeel is geïmplementeerd moeten accountants die voor oob’s de jaarverslaggeving verzorgen NBA Alert 49 als uitgangspunt blijven gebruiken, aldus de Nederlandse Beroepsorganisatie van Accountants (NBA).

Accountants van ondernemingen die nu buiten de scope van de CSRD vallen, hoeven Alert 49 niet meer toe te passen als hun klant ervoor kiest af te zien van duurzaamheidsrapportering. Op dit moment wordt nog besproken welke groepen ondernemingen CSRD-plichtig zouden moeten zijn. Het is voor accountants dus nog steeds van belang om zich te blijven verdiepen in de ontwikkelingen op het gebied van de CSRD-richtlijn.

Reikwijdte van CSRD inperken

Als onderdeel van de Omnibus-voorstellen stelt de Europese Commissie voor om de reikwijdte van de CSRD-richtlijn in te perken. Waar eerder sprake was van een grens van het aantal medewerkers van 250, wordt nu voorgesteld deze te verhogen naar 1.000 medewerkers.

De CSRD zou dan alleen nog maar gelden voor ondernemingen die meer dan 1.000 werknemers hebben en een netto-omzet van meer dan € 50 miljoen of een waarde van de bezittingen (activa) van meer dan € 25 miljoen. Ook zouden beursgenoteerde mkb-ondernemingen, die volgens het ‘stop-the-clock’ directive nu pas over boekjaar 2028 hoeven te rapporteren, dan buiten de CSRD-verplichtingen vallen.

Rapportagestandaarden CSRD herzien

Ook is de Europese Commissie van plan om de rapportagestandaarden van de CSRD te herzien. Deze European Sustainability Reporting Standards (ESRS) hebben als doel ondernemingen richtlijnen te bieden over wat zij precies moeten rapporteren op het gebied van milieu, sociale aspecten en governance en op welke manier zij dat moeten doen. Thema’s die hieronder vallen zijn onder andere klimaatverandering, mensenrechten, arbeidsomstandigheden en biodiversiteit.

Dubbele materialiteit blijft overeind

De herziene rapportagestandaarden moeten ertoe leiden dat minder gegevens worden uitgevraagd. Het principe van ‘dubbele materialiteit’ blijft wel overeind voor ondernemingen. CSRD-plichtige ondernemingen moeten dus de klimaatimpact van twee kanten blijven benaderen.

Zij moeten aan de ene kant rapporteren over duurzaamheidsinformatie op basis van de impact van hun activiteiten op mens en het milieu. Aan de andere kant zijn zij verplicht om te rapporteren over de manier waarop duurzaamheidskwesties invloed hebben op hun eigen onderneming.

Mkb vrijgesteld van rapportageverplichting

Als alles doorgaat zoals op dit moment wordt voorgesteld zal de CSRD-richtlijn straks alleen nog maar gelden voor de grootste ondernemingen. Maar liefst 80% van de ondernemingen zal worden vrijgesteld van de verplichting om te rapporteren over duurzaamheid en dat is goed nieuws voor veel mkb-ondernemingen.

Met de Omnibus-voorstellen wil de Europese Commissie er ook voor zorgen dat kleine ondernemingen die zelf niet direct onder de CSRD-richtlijn vallen niet alsnog worden geconfronteerd met administratieve verzoeken op het gebied van mens en milieu, omdat hun grote afnemers wel CSRD-plichtig zijn.