Handleiding controles schijnzelfstandigheid online
5 maart 2025
Met de opheffing van het handhavingsmoratorium is de Belastingdienst begonnen met strengere controles op schijnzelfstandigheid.
Maar hoe verlopen deze controles precies? De Belastingdienst heeft recent een vernieuwde handleiding gepubliceerd over dit onderwerp. Wanneer een zzp’er in werkelijkheid een werknemer (schijnzelfstandige) blijkt te zijn, kan dit voor organisaties leiden tot boetes en naheffingen. Als de Belastingdienst vermoedt dat er sprake is van schijnzelfstandigheid, kan de fiscus verschillende handhavingsmaatregelen treffen om dit te onderzoeken, waaronder bedrijfsbezoeken en boekenonderzoeken.
Bedrijfsbezoeken en boekenonderzoeken in de handleiding
In de publicatie Arbeidsrelaties – Handleiding bedrijfsbezoeken en boekenonderzoeken (pdf) biedt de Belastingdienst meer inzicht in de procedures. De handleiding beschrijft niet alleen wat een bedrijfsbezoek of boekenonderzoek inhoudt, maar ook hoe de keuze wordt gemaakt om een dergelijk onderzoek uit te voeren, wat de mogelijke gevolgen zijn, en hoe de overgangsperiode van 2024-2025 wordt behandeld.
Hoe controleert de Belastingdienst op schijnzelfstandigheid?
Tijdens een bedrijfsbezoek komt een (duo van) inspecteur(s) van de Belastingdienst fysiek langs bij de organisatie om de situatie rondom arbeidsrelaties te onderzoeken. Deze bezoeken worden meestal vooraf aangekondigd, en organisaties hoeven – tenzij er sprake is van opzet – niet direct met boetes te rekenen. In plaats daarvan kan de organisatie een waarschuwing ontvangen of kan er een vervolgonderzoek plaatsvinden, bijvoorbeeld in de vorm van een boekenonderzoek.
Een boekenonderzoek richt zich op de loonadministratie en belastingaangiften van de organisatie. Ook dit wordt vooraf aangekondigd, inclusief details over het onderzoek. De inspecteur controleert vervolgens digitaal of ter plaatse zaken zoals facturen, contracten en de loonadministratie. Op basis van dit onderzoek kan de Belastingdienst een waarschuwing geven, of direct correcties of naheffingen opleggen, afhankelijk van de bevindingen.