Het Canvas bedrijfsmodel in tijden van crisis

Juist nu kan het behulpzaam zijn weer eens naar jullie bedrijfsmodel te kijken. Om de organisatie weer te analyseren en mogelijk oplossingen te vinden voor jullie situatie.

• Download hier direct het corona canvas duiness model

Het Business Model Canvas is een veelgebruikt model om je organisatie te analyseren. Het model helpt verbindingen te leggen tussen de verschillende onderdelen van je praktijk. Van je waardepropositie tot en met de kosten en opbrengsten, je partners, skills en je omgang met je publiek of doelgroep. 

Post corona tijd dwingt mogelijk tot aanpassingen
De coronacrisis heeft uit het niets allemaal aanpassingen aangebracht in het model. Je publiek kan moeilijker iets van je kopen of zien, je podium of presentatieplek is minder goed bereikbaar en er worden ineens andere vaardigheden van jullie gevraagd. We weten nog niet hoe lang deze crisis gaat duren. Zelfs wanneer we straks weer vrijelijk de wereld in kunnen, zijn er waarschijnlijk dingen in de samenleving veranderd die ook invloed hebben op je praktijk. Denk bijvoorbeeld aan de ‘anderhalvemetersamenleving’ waar veel over gesproken wordt.

Daarom kan het juist nu behulpzaam zijn weer eens naar jeullie business model te kijken. Het kan jullie helpen de zaken weer eens objectief te analyseren en misschien ook oplossingen te vinden voor jullie specifieke situatie.

Dat de economie een krimp tegemoet gaat is inmiddels onvermijdelijk. Hoe groot die gaat zijn en waar die zijn invloed zal laten gelden, is nog de vraag.  Ook nu het virus onder controle lijkt, is de economiye niet meteen hersteld. De aankomende veranderingen vragen om jullie aanpassingsvermogen.

Kunst- en cultuurproducten worden helaas vaak ervaren als luxe-artikelen en in Nederland hebben we  – gelukkig – veel goede aanbieders. In een situatie waarin particulieren en bedrijven een zwakke economische positie hebben, is de aanschaf van kunst of het bezoeken van een concert of festival misschien minder voor de hand liggend, zelfs al kunnen we de deur weer uit.

Hoe kunnen jullie er mee aan de slag?
Een nieuw businessmodel bedenken doe je niet zomaar even. Het vraagt focus en denkwerk. Neem er dan ook echt de tijd voor. Komen jullie er niet uit? Vraag mensen die jullie praktijk goed kennen met je mee te denken of vraag feedback op jullie resultaat. Verlies jezelf niet in lange teksten, probeer alles juist zo kernachtig te benoemen. Jullie kunnen dan makkelijker verbanden leggen en jullie raken niet verloren in allerlei details. Die zijn voor later in het proces bij het maken van jullie werkplan.

Neem het format van het canvas over op een groot vel papier en gebruik memoblaadjes om jullie antwoorden er op te zetten. Jullie zullen merken dat het fijn is om iets wat niet klopt er meteen weer af te halen en te vervangen voor iets nieuws wat beter is. Het canvas blijft zo lekker overzichtelijk. Sommige van de vragen die hieronder worden gesteld, vragen misschien wat uitzoekwerk. Doe dat uitzoeken vooraf, zodat jullie met kennis aan de slag kunnen. Hebben jullie eenmaal een eerste versie, hang hem aan de muur en kom er later weer eens naar terug, al dan niet met versterking. Klopt alles nog? Ja? Maak een planning om het in werking te zetten.

Alle onderdelen zijn verbonden
In dit artikel worden de negen onderdelen van het model doorgenomen en er worden wat suggesties gedaan. De negen onderdelen houden verband met elkaar. Veranderen jullie iets bij het ene onderdeel, dan gaan er ook zaken veranderen bij de andere onderdelen. Soms kleine dingen maar soms ook ingrijpende dingen. Juist omdat jullie met het model het hele plaatje kunt overzien, kan het jullie helpen. Hebben jullie een keer eerder het model  uitgewerkt, pak het er dan weer eens bij. Het kan je denkproces helpen.

1. Waardepropositie
Jullie cadeau aan de wereld, de boodschap die jullie uitdragen. Is het nog steeds een cadeau wat geapprecieerd wordt in de nieuwe situatie? Is het nog steeds de boodschap die jullie willen uitdragen, ook in tijden van (post)-corona)crisis? Of vereist het aanpassing? In vorm? Formaat? Is jullie missiestatement nog steeds hetzelfde?

2. Klant-doelgroep-koper-afnemer
De (post)coronasituatie heeft op iedereen zijn invloed. Hoe is dat voor jullie bestaande klanten? Zijn er dingen in hun situatie veranderd? Hun inkomsten? Tijdsbesteding? Zijn hun behoeftes anders geworden? Kun jullie daar op inspelen en hoe dan? Moeten jullie op zoek naar nieuwe klanten? Kunnem jullie een profiel maken van wie die nieuwe klanten zouden moeten zijn?

3. Kanaal/podium
Voor de huidige crisis maakten jullie gebruik van bepaalde 'podia' om jullie klanten te werven of om interesse te wekken voor je werk.  Zijn deze plekken, jullie distributiekanalen nog steeds toepasbaar? Worden ze aangepast? Kunnen jullie ze zelf aanpassen? Zijn er door de situatie misschien ook plekken bijgekomen? Zijn die online of fysiek? Hoe kunnen jullie jullie activiteiten aanpassen aan die nieuwe distributiekanalen?

4. Klantrelatie
Om in contact te blijven met jullie klanten en jullie netwerk hebben jullie wellicht jullie eigen vorm ontwikkeld: nieuwsbrieven, mailcontacten, facebook, etc.. In hoeverre kunnen jullie deze vorm in de nieuwe situatie blijven gebruiken? Is jullie huidige methode afdoende om jullie klanten te blijven bereiken? Moet er misschien iets in de toon veranderen of moeten jullie aan de slag met een heel nieuw medium? Wanneer jullie activiteiten of werk onder invloed van de situatie veranderen, moeten jullie misschien ook iets aan je klant-relatie aanpassen.

5. Opbrengsten/verdienmodel
Wanneer alles weer echt 'gewoon' is, is ook nog maar de vraag. In hoeverre zijn er opdrachten of afspraken die jullie hebben nog haalbaar? En, zijn die opdrachten en afspraken ook nog financieel rond te maken? Gaan mensen straks nog op dezelfde manier en voor hetzelfde bedrag jouw 'product' afnemen, of moeten jullie misschien nadenken over een ander verdienmodel voor jullie product(en)? Zijn er bijvoorbeeld manieren om een online verdienmodel te ontwikkelen?

6. Kernactiviteiten
In het licht van de veranderende wereld moet jullie misschien wel je kernactiviteiten onder de loep nemen. Op wat voor manier moeten jullie je dagelijkse activiteiten aanpassen om nog steeds je waardepropositie bij je klanten/bezoekers over het voetlicht te brengen? Moet wer worden bij- of omgeschoold?

7. Partners
In de veranderende wereld zal iedereen zijn of haar activiteiten opnieuw onder de loep nemen. Dat geldt mogelijk ook voor jullie partners die je helpen jouw activiteiten te realiseren. Inventariseer bij jullie partners wat er bij hen mogelijk gaat veranderen en wat voor invloed dat op jullie activiteiten zal hebben. Vergeet daarbij ook niet eventuele connecties in het buitenland. Wat is er daar aan het veranderen wat ook invloed heeft op jullie activiteiten? Mogelijk zijn er ook nieuwe partners denkbaar. Als jullie activiteiten gaan veranderen, hebben jullie misschien ook andere of nieuwe partners nodig. Maak een lijstje voor jullie organisatie van mensen en/of organisaties die in een nieuwe situatie relevant voor jullie zijn.

8. Kosten
De kosten die jullie nu maken, zijn gebaseerd op jullie huidige activiteiten. Wanneer die veranderen, kun jullie ook aanpassingen maken voor de nieuwe situatie. Kijk weer eens kritisch naar jullie uitgaven. Wat zijn de dingen die jullie kunnen schrappen en welke dingen hebben jullie echt nodig? Maak ook een prognose voor de rest van het jaar. Hoe gaan we er uitkomen, waar zitten de risico’s? Probeer ook eens ‘wat als’ scenario’s door te denken. Hierbij kunnem jullie misschien ook nadenken welke projecten jullie misschien wat langer in de ijskast moeten zetten of welke activiteiten jullie juist naar voren moeten halen. Het maken van een liquiditeitsbegroting kan hierbij helpen. 

Dit artikel is geïnspireerd op ‘The Corona canvas, how to deal with the crisis as a founder’ door Marc Mogalle en Anje Kluth op Medium.com