Bron

taskforcediversiteit.nl

Inclusief taalgebruik: Hoe vind je een taal die iedereen aanspreekt?

13 juni 2024

Net als de tech-sector is taal continu in beweging. Wat een paar jaar geleden nog normaal was, vinden we nu al niet meer inclusief.

Woorden hebben impact en vormen hoe we denken over onszelf, elkaar en ‘de ander’. In de IT zie je dat het taalgebruik nog vaak typisch mannelijk, wit en elitair is. Wat zijn daar de gevolgen van en hoe ga je als bedrijf aan de slag met het vinden van een taal die iedereen aanspreekt? Voordat je dit artikel leest een experiment; ga naar je favoriete AI-programma en vraag om een beeld van de nieuwe bestuursleden van een groot IT-bedrijf.

Het resultaat is niet moeilijk te raden: een glimlachende groep goedgeklede en hetero normatieve mensen van middelbare leeftijd, waarvan de meerderheid wit- en mannelijk is. Wie aan het AI-programma DALL-E vraagt om een plaatje van een IT’er, krijgt in 80 procent van de gevallen een man te zien. Of je een foto vraagt van een persoon met een Noord-Amerikaanse afkomst of van Afrikaanse afkomst is ook nogal een verschil; de eerste staat voor een groot koloniaal huis, de laatste voor een kleien hut. Ook programma’s die Avatars ontwerpen behandelen niet iedereen gelijk; als je een vrouwelijke naam invoert, laat je Avatar veel meer bloot zien dan bij een mannelijke variant. Sowieso sluiten veel programma’s mensen bij voorbaat uit, doordat je alleen kan kiezen voor het vakje ‘man’ of ‘vrouw’.

Gebrek aan Diversiteit in AI

Het gebrek aan diversiteit en representatie bij bedrijven als OpenAI en Dall-E is verweven met de vooroordelen en de discriminatie die algoritmes en AI laten zien. Wat betekent dat voor de toekomst waarin computers onze bankzaken regelen en bepalen wie in aanmerking komt voor een lening of verzekering? We zien dat algoritmes vooroordelen die al in de samenleving bestaan versterken, en dat vrouwen en mensen van kleur – de meerderheid van de mensen op aarde – ontbreken aan de tafels waar deze technologieën gemaakt en overzien worden.

Als woorden vormen hoe we denken over onszelf en de ander, begint een gelijkwaardige wereld en diverser personeelsbestand met een gemeenschappelijke taal waarin iedereen zichzelf herkent. Toch zijn veel tech-bedrijven huiverig; wat als je nou net het verkeerde zegt en nat gaat? Onder een deel van de collega’s kan weerstand bestaan tegen ‘woke’ of ‘politiek correct geneuzel’. Mogen we dan niks meer zeggen?

Meestal zien of begrijpen mensen die dit zeggen niet waar het pijn doet, omdat het hen niet persoonlijk raakt. Het gevaar kan zijn dat bedrijven een soort kramp ervaren, omdat men bang is het niet goed te doen.

Taalgebruik in een Veranderende Wereld

Een kleine geruststelling; taal is altijd in verandering geweest en dat zal ook altijd zo blijven. Bijvoorbeeld bij de emancipatie van vrouwen; we duiden beroepen niet meer aan met een mannelijk en vrouwelijk equivalent- zoals juf en meester – maar spreken van leerkracht (m/v) of beter, houden rekening met meer genderidentiteiten en schrijven leerkracht (v/m/x). In vacatureteksten zoeken bedrijven niet meer naar ‘een fanatieke en resultaatgerichte carrière tijger met minstens 10 jaar werkervaring, die ook ‘s avonds en in het weekend z’n mannetje staat’. Met zo’n hyper-masculiene tekst bereik je maar een kleine groep mensen. Het merendeel voelt zich niet aangesproken. Andersom zullen er minder mensen reageren op de functie van ‘secretaresse’, dan op het  genderneutrale ‘office manager’.

Klik hier om verder te lezen.