Internationaal: onderzoek naar uitdagingen poppodia in Europese steden

Gebaseerd op interviews met 16 podia en belanghebbenden verspreid over Europa, biedt de studie een diepgaande analyse van de complexe factoren die de livemuzieksector beïnvloeden en onderzoekt mogelijke strategieën voor een duurzame toekomstbestendigheid.

• Lees hier het het volledige rapport (English version)
• Lees hier de samenvatting (English version).
• Bekijk hier de grafische weergave (English version)

Het onderzoek is uitgevoerd door Cécile Moroux, in opdracht van Live DMA.

Samenvatting rapport (in Nederlands)
Het onderzoek van Live DMA belicht de meest urgente uitdagingen waarmee kleine en middelgrote poppodia in Europese steden worden geconfronteerd. Deze podia spelen een cruciale rol in het ondersteunen van culturele diversiteit, het bevorderen van opkomend talent en het versterken van lokale gemeenschappen. Echter, zij worden steeds meer bedreigd door gentrificatie, economische instabiliteit, veranderend publieksgedrag en onvoldoende overheidssteun. De studie, die inzichten verzamelt van 16 podia en belanghebbenden in Europa, schetst de complexiteit van uitdagingen die de livemuzieksector hervormen en onderzoekt mogelijke strategieën voor aanpassing en duurzame toekomstbestendigheid.

Gentrificatie komt naar voren als een belangrijke belemmering, aangezien stijgende huurprijzen en vastgoedspeculatie zowel lokale gemeenschappen als podia verdrijven. Stedelijke regeneratieprojecten, die vaak gericht zijn op het revitaliseren van wijken, marginaliseren onbedoeld culturele ruimtes die aanvankelijk bijdragen aan de aantrekkelijkheid van het gebied. Klachten over geluidsoverlast verergeren deze uitdagingen, aangedreven door slecht stadsontwerp, dat faalt in het integreren van culturele ruimtes in de stadsinfrastructuur. Podia dragen vaak de financiële last van geluidsisolatie en bemiddeling met buurtbewoners, wat middelen uitput en operationele onzekerheid creëert.

Economische druk is een andere kritieke factor. De COVID-19-pandemie, gevolgd door inflatie veroorzaakt door de oorlog in Oekraïne, heeft de operationele kosten aanzienlijk verhoogd, van energiekosten tot programmakosten. Voor veel podia worden deze stijgende kosten weinig tot niet ondersteund door de overheid, aangezien subsidies en belastingwetgeving onvoldoende bijdragen. De precaire financiële situatie beperkt vaak de mogelijkheden van podia om artistieke risico’s te nemen, wat hun mogelijkheid om opkomend talent te ondersteunen of te experimenteren met programmering vermindert.

De crisis op het gebied van werkgelegenheid is al even verontrustend. Lage lonen, hoge kosten van levensonderhoud en relatief veel burn-outs onder personeel verergeren de tekorten aan personeel. Jongere generaties zijn steeds minder bereid om nachtdiensten te draaien of laagbetaalde banen in de culturele sector te accepteren, wat de arbeidsmarkt verder destabiliseert. Dit wordt versterkt door het veranderende publieksgedrag, vooral onder jongere doelgroepen die steeds meer de voorkeur geven aan grootschalige evenementen boven kleinere, intieme shows. Deze trends vormen een uitdaging voor de traditionele modellen van kleine podia, die moeite hebben om te concurreren met grotere sterk gepromote (muziek)evenementen.

De studie verkent ook mogelijke oplossingen voor deze uitdagingen. Herverdelingsmechanismen, zoals ticketheffingen op grootschalige evenementen, zouden cruciale financiële steun kunnen bieden aan kleinere podia. Verbeterde stadsplanning, met name door principes zoals ‘Agent of Change’, zou podia beter kunnen beschermen tegen klachten over geluidsoverlast en gentrificatie. Meer erkenning van de culturele waarde van de sector is essentieel, wat meer subsidies, verminderde btw-tarieven en andere fiscale prikkels vereist. Podia moeten ook innoveren door duurzaamheid te omarmen, milieuvriendelijke praktijken te adopteren en alternatieve programma’s te verkennen die meer aansluiten bij hedendaagse waarden.

Ondanks deze uitdagingen blijven kleine en middelgrote podia onmisbaar voor het ecosysteem in de livemuzieksector. Ze dienen als opleidingsplaatsen voor artiesten, ontmoetingsplekken voor maatschappelijke betrokkenheid, en pijlers van culturele diversiteit. Om hun toekomst veilig te stellen, moeten podia hun rol herdefiniëren, waarbij ze een balans vinden tussen artistieke integriteit, financiële duurzaamheid en maatschappelijke impact. Beleidsmakers, culturele netwerken en andere belanghebbenden moeten samenwerken om een ondersteunende omgeving te creëren die de unieke bijdrage van de poppodia aan het culturele erfgoed van Europa behoudt.