Mag een werkgever vragen of een werknemer is gevaccineerd? #1

Ja, dat mag. De werkgever mag zijn werknemers vragen of ze gevaccineerd zijn. Daar moet dan wel een goede reden voor zijn. 

• Dat kan in beginsel alleen als de werkgever een duidelijk plan heeft hoe te handelen als de werknemer niet gevaccineerd is of de werknemer daarover geen mededeling wil doen.
• De werknemer hoeft op de vraag van de werkgever geen antwoord te geven.
• De werkgever mag de vaccinatiestatus (dus of je wel of niet gevaccineerd bent) bij individuele werknemers op geen enkele wijze vastleggen.
• Gegevens over gezondheid zijn volgens de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) bijzondere persoonsgegevens. De werkgever mag geen bijzondere persoonsgegevens verwerken, tenzij  er een wettelijke uitzonderingsmogelijkheid bestaat.
   

Mag een bedrijfsarts vragen of een werknemer is gevaccineerd?

• Ja, een bedrijfsarts mag vragen of een werknemer is gevaccineerd. Daar moet dan wel een goede reden voor zijn. Bijvoorbeeld omdat een werknemer met kwetsbare mensen werkt. 
   

Mag de bedrijfsarts aan de werkgever zeggen wie gevaccineerd is?

• Nee. De bedrijfsarts mag wel een algemeen beeld van het aantal gevaccineerde werknemers in het bedrijf met de werkgever delen. De bedrijfsarts mag ook advies geven over de te nemen maatregelen en over inrichting van de werkprocessen om zo een optimale balans tussen de individuele belangen van (zorg)medewerkers en het groepsbelang binnen bedrijven/zorginstellingen te bewerkstelligen.

Voorbeelden zijn:

• een aangepast werkrooster;
• het aanbieden van een andere werkplek;
• het gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen;
• of als het werk het toelaat, thuiswerken.

Welke zorgplicht heeft de werkgever in verband met besmettingsrisico?
De werkgever is verplicht om gezamenlijk met de werknemer een gezonde en veilige arbeidsomstandigheden te organiseren. De werkgever is daarvoor primair verantwoordelijk en heeft hierin een zorgplicht richting zijn werknemer. Dit staat in de Arbowet. Het is daarom van belang dat de werkgever en de werknemer het goede gesprek voeren over gezonde en veilige arbeidsomstandigheden.. De werkgever moet nagaan in hoeverre preventieve maatregelen op het werk zijn te nemen volgens de ‘arbeidshygiënische strategie’. Voor meer informatie over de arbeidshygiënische strategie kan je terecht op het Arboportaal.

Mag ik als werkgever een werknemer verplichten zich te laten vaccineren tegen corona?

• Nee dit mag niet. Vaccinatie is vrijwillig. 
• Ieder mens mag zelf kiezen of die een coronavaccinatie neemt. Dit staat in de volgende wetten:

• Artikel 11 van de Nederlandse grondwet waarin het recht op onaantastbaarheid van het lichaam staat.
• Artikel 8 van het Europees Verdrag tot bescherming van de Rechten van de Mens. Daarin staat dat ieder mens het recht heeft om zelf te beschikken over zijn lichamelijke integriteit.
   

Moet de werkgever loon doorbetalen bij ziekte in verband met COVID-19 of bij isolatie/quarantaine?

• Ja, de werkgever moet het loon van de werknemer doorbetalen. Als een werknemer thuis in isolatie zit omdat hij of zij besmet is geraakt met COVID-19 of dat hij daarvan ziek is geworden, dan moet de werkgever het loon doorbetalen.
• Ook in die gevallen waar een werknemer in quarantaine zit, zoals de RIVM-richtlijnen voorschrijven, omdat een huisgenoot besmet is met COVID-19 bijvoorbeeld, moet de werkgever het loon doorbetalen.
   

Kan een werkgever de werkzaamheden van de werknemer aanpassen?

• Als de werkgever weet dat een werknemer niet is gevaccineerd, of als een werknemer dit niet wil zeggen ongeacht de reden daarvoor, dan is aanpassing van werk een mogelijkheid. De werkgever kan met de werknemer onderzoeken hoe het risico op besmetting met het coronavirus voor werknemers, collega’s en eventuele klanten kan worden beperkt.  Als er alternatieve maatregelen mogelijk zijn, en de werkgever komt met een redelijk voorstel, dan zal de werknemer dat alternatief moeten accepteren. 
  Voorbeelden zijn:
• een aangepast werkrooster;
• het aanbieden van een andere werkplek;
• het gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen;
• of als het werk het toelaat, thuiswerken.
   

Komen de werkgever en de werknemer er samen niet uit?

• De werkgever en de werknemer hebben de mogelijkheid om naar de rechter te stappen als er geen overeenstemming kan worden bereikt over de wijze van uitvoering van de werkzaamheden in relatie tot de bescherming tegen COVID-19.

Een rechter weegt de belangen van de werkgever en van de werknemer en kijkt of er is voldaan aan het:

• Noodzakelijkheidscriterium: is vaccinatie nodig voor het doel om coronabesmetting op de werkvloer zoveel mogelijk tegen te gaan?
• Proportionaliteitscriterium: hoe verhoudt een en ander zich tot de belangen van de werknemer?
• Subsidiariteitsbeginsel: kan de werknemer het doel ook op een minder ingrijpende manier bereiken?

Daarmee komt vast te staan of de instructie aan de werknemer om zich te laten vaccineren tegen corona redelijk was. En of de werknemer die moest opvolgen.