Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden (NEA) 2021: resultaten in vogelvlucht

19 mei 2022

Uit de NEA 2021 blijkt dat bijna een op de drie (jonge) vrouwen te maken kreeg met ongewenst gedrag van bijvoorbeeld klanten, passagiers of patiënten. 

Vooral in de zorg (43%) en in de horeca (31%) was dat het geval.Ook ongewenste seksuele aandacht van leidinggevenden of collega’s komt veel voor bij jonge vrouwen: in 2021 had 6 % van de vrouwelijke werkenden van 15 tot 25 jaar hiermee te maken. In totaal kreeg 13% van alle werkenden te maken met ongewenst gedrag van collega’s of leidinggevenden. Dat percentage is gelijk aan dat in 2020.

Het aantal werkenden dat kampt met arbeidsgerelateerde gezondheidsklachten als gevolg van hoge werkdruk en burn-out blijft onverminderd hoog. Het percentage nam in 2021 zelfs weer toe tot 17%, na een lichte daling in 2020. Vier van de tien werkenden vinden dat (aanvullende) maatregelen nodig zijn ten aanzien van werkdruk en werkstress en voor emotioneel belastend werk. Vooral in de zorg en het onderwijs.

De Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden (NEA) is één van de grootste periodieke onderzoeken naar de arbeidssituatie van werkenden in Nederland. Eind 2021 vulden bijna 50.000 werkenden de vragenlijst in. TNO en het CBS voeren de NEA uit in samenwerking met het ministerie van SZW.

Resultaten in vogelvlucht:

  • Thuiswerken deden we in 2021 in groten getale, 47%. Het aantal uren per week dat werkenden vanuit huis werkten, daalde wel: 17 in plaats van 19 uur per week het jaar ervoor.
  • Meer dan de helft van de werkenden in de leeftijd van 15 tot 25 jaar doet fysiek belastend werk. In totaal heeft 38% van de werkenden fysiek belastend werk.
  • 13% van de werkenden deed gevaarlijk werk. Als belangrijkste gevaren werden genoemd struikelen of uitglijden (12%), snijden of steken (9%) en confrontatie met geweld (8%).
  • Bijna een op de zes werkenden werkte in 2021 met gevaarlijke stoffen of besmettelijke personen, dieren of materiaal. Vooral in de zorg (28%) en in de horeca (24%);
  • 2,6% van de werknemers was betrokken bij een arbeidsongeval met lichamelijk letsel of geestelijke schade tot gevolg. Voor de helft had dat één of meerdere dagen verzuim tot gevolg.
  • In 2021 verzuimden werkenden gemiddeld 8 werkdagen. De meest voorkomende klachten van het laatste verzuim waren griep of verkoudheid (30%), psychische klachten (6%), waaronder overspannenheid, en burn-out.
  • Het aantal gevallen van COVID-19 bevestigd met een test was ruim 8 % (11% in de zorg). Zonder test was het 12 %.
  • Over het algemeen hadden werkenden vertrouwen in de bedrijfsarts. Ruim de helft van hen, 56%, gaf aan veel of heel veel vertrouwen te hebben.
  • Ruim driekwart (77%) van de werkenden was in 2021 (zeer) tevreden met de arbeidsomstandigheden. Dat is vergelijkbaar met 2020 maar hoger dan in de jaren daarvoor.
  • De top-3 arbeidsvoorwaarden waar werkenden in 2021 het meest tevreden over waren, zijn achtereenvolgens hun dienstverband/contractvorm (94%), werkzekerheid (93%) en dat zij interessant werk doen (92%). Zeven op de tien werkenden waren (zeer) tevreden over de mogelijkheid om thuis te werken.

Beleidsmakers binnen overheid en bedrijfsleven, onderzoekers, HRM- en arbodeskundigen kunnen de resultaten gebruiken bij het opstellen van goed arbobeleid in sectoren en organisaties.