Nieuw vergunningstelsel en spoedwet om stikstofproblematiek aan te pakken

Aanleiding zijn onder andere zorgen vanuit gemeenten over het stagnerende vergunningenbeleid, als gevolg van recente gerechtelijke uitspraken rondom stikstof. Minister Wiersma (Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur) stelt dat het bestaande systeem niet langer houdbaar is en toe is aan een structurele herziening. Volgens haar leidt het huidige stelsel zelfs tot blokkades voor verduurzamingsprojecten en kleinschalige activiteiten zoals wandeltochten. Bovendien veroorzaakt het economische schade en belemmert het het vestigingsklimaat in Nederland.

Nieuw systeem na de zomer 2025

De minister verwacht het nieuwe stelsel na de zomer te kunnen presenteren. Dit systeem moet gebaseerd zijn op een nauwkeuriger en actueler beeld van de staat van de natuur en de factoren die daarop drukken. Het streven is dat de aanpassing niet alleen bijdraagt aan natuurbescherming, maar ook ondernemers in knelposities perspectief biedt. Het nieuwe stelsel moet aansluiten bij de doelen van de Omgevingswet: meer duidelijkheid, betere voorspelbaarheid en gebruiksvriendelijkheid voor zowel initiatiefnemers als overheden.

Een belangrijk onderdeel is de introductie van een wetenschappelijk onderbouwde ‘ondergrens’ voor stikstofuitstoot. Projecten die daar volledig onder blijven, zouden dan worden vrijgesteld van de vergunningsplicht. Dit moet de druk op de vergunningverlening aanzienlijk verlichten. Een voorstel hiervoor is inmiddels aangeboden aan de Raad van State.

Vervolgstappen en middelen

De minister laat weten dat het kabinet de komende maanden werkt aan aanvullende maatregelen en een verdere uitwerking van het nieuwe systeem. Daarbij wordt ook bepaald welke financiële middelen nodig zijn. Honderden miljoenen euro’s worden uitgetrokken om de impasse rond stikstof op te lossen. Alleen met voldoende financiering kunnen ondernemers en agrarische bedrijven de noodzakelijke stappen zetten, aldus Wiersma.

Waarom is dit mogelijk van belang voor VNPF-leden?

Hoewel het stikstofbeleid zich primair richt op sectoren als landbouw en bouw, kan het vergunningstelsel ook gevolgen hebben voor festivals en evenementen die in de open lucht plaatsvinden. Bij locaties in of nabij natuurgebieden kan een natuurvergunning vereist zijn — en juist daar zijn de afgelopen jaren knelpunten ontstaan. Gemeenten zijn soms terughoudend of handelingsverlegen in hun vergunningverlening, uit angst voor juridische risico’s.

Een nieuwe, duidelijkere systematiek — met ondergrenzen voor vergunningsplicht — kan betekenen dat festivals minder vaak of eenvoudiger een natuurvergunning hoeven aan te vragen. Dat vergroot de voorspelbaarheid en uitvoerbaarheid van evenementen, zeker op locaties die eerder onder druk kwamen te staan. Voor VNPF-leden die werken met tijdelijke infrastructuur, op natuurgronden of in buitengebieden, kan deze ontwikkeling dus rechtstreeks van invloed zijn op de planning en haalbaarheid van hun activiteiten.