Opinie: Zonder muziek is het leven een dwaling

"Wie denkt voor mij te kunnen bepalen wat belangrijk is, diepgaand of essentieel, vraagt Stefan Beek zich af. Ook de nachtcultuur kan spirituele waarde hebben."

"En alsof dat nog niet genoeg is, weten verschillende journalisten de cultuurbehoevende Nederlanders ook nog eens de mond te snoeren door een beperkte beeldvorming te versterken. Publicist Max Beijneveld schetst in NRC een beeld van een feestende generatie die haar hedonisme tot levensdoel heeft verheven en stelt dat jongeren zich beter druk kunnen maken om grote maatschappelijke vraagstukken zoals het klimaat dan om de geschrapte festivals en feestjes.

Rosanne Hertzberger verdedigt in haar column de uitzonderingspositie van kerken ten opzichte van cultuurhuizen door te stellen dat religieuze gronden belangrijker, diepgaander en essentiëler voor het leven zijn. Ze wijst hierbij naar het grondwetsartikel dat Nederlanders het recht geeft zich aan hun ‘religieuze plicht’ te houden.

Wie denkt voor mij te bepalen wat belangrijk, diepgaand of essentieel is? Wanneer is iets een godsdienst of levensovertuiging (grondwetsartikel 6)? Waarom is godsdienst meer waard dan een andere zingeving?

Broeders en zusters op de dansvloer
Als dj en dance-organisator verlies ik mijn positie in de maatschappij en voel ik me onbegrepen door politiek en media. Daardoor ben ik genoodzaakt de spirituele waarde van de nachtcultuur over het voetlicht te brengen. Want waar de een zijn of haar metafysische troost zoekt in religie of filosofie, doet de ander dat in kunst, muziek en cultuur.

Zonder muziek is het leven een dwaling. Volgens de Duitse filosoof Schopenhauer staat muziek in direct verband met het ‘geheim van de wereld’. Muziek beeldt de verschijnende wereld niet uit, maar is zelf direct datgene waar de wereld een verschijning van is. Ze spreekt uit het ‘hart der dingen’ – ze is het klinkende ‘Ding an sich’.

Terwijl religieuze gemeenschappen samenkomen op zondag in de kerk, komen broeders en zusters zaterdagnacht samen op de dansvloer. Niet verbonden door bloed of religie, maar door muziek en nachtcultuur. En waar de pastoor zorg draagt voor de gelovigen in de kerk, predikt de dj zijn overtuiging door de speakers van de club. Zoals het woord van de pastoor heilig is, zo volgen dansliefhebbers elke toon die de dj aanslaat.

Voor wie het nooit heeft ervaren, lijkt het betekenisloos. Maar zoals elke clubber weet, kun je spirituele ervaringen hebben op de dansvloer – je handen in de lucht steken en je overgeven aan een hogere kracht: de muziek. Toen ik in 2015 een katholieke kerkdienst bijwoonde in Tanzania ging zo’n moment ook gepaard met gebalde vuisten in de lucht: Hallelujah! Een fantastische energie.

Ik ben omdat wij zijn
Mijn diepere zelf ervaar ik tijdens een clubnacht. De nachtclubs faciliteren een plek om jezelf te zoeken en te vinden in een omgeving waar je vrijuit kan experimenteren met verschillende zelfheden: intimiteit met vrouwen, mannen of iemand daar tussenin, uitbundig bewegen of stil observeren, onzekerheden blootleggen of verduisteren, ogen open of ogen dicht, diepgaande gesprekken of bek houden en dansen.
Je kunt je bestaansrecht ontlenen aan God. Of aan elkaar. Ik ben omdat wij zijn. En als we allemaal liefdevolle gemeenschappelijkheid ervaren, komt er ook ruimte om ons druk te maken om gemeenschappelijke problemen zoals de opwarming van de aarde.

Feestbehoevende jongeren in een kwaad daglicht stellen en afserveren als louter hedonisten werkt polariserend en ondermijnt spirituele gelijkwaardigheid. Zolang de politiek blijft discrimineren op zingevingsniveau en journalisten zich blind houden voor de spirituele waarde van de dansvloer, valt er nog werk te verzetten. De vraag is nu nog of de Nederlandse politici, religieuzen en journalisten daar ook bereid toe zijn."