Prinsjesdag 2021
23 september 2021
De Prinsjesdagnieuwsbrief van MKB-Nederland en VNO-NCW bevat een eerste overzicht van de plannen voor het komende jaar. Tevens een reactie van Cultureon.
Rijksbegroting negeert actuele en urgente kwesties in cultuursector (bron: Cultureon)
De rijksbegroting 2022 van OCW-cultuurminister van Engelshoven bevat bij een eerste blik geen bijzonderheden. De bewindsvrouw stelt € 1 miljard beschikbaar en de vierjarige subsidies aan de culturele basisinfrastructuur, de rijkscultuurfondsen en de musea blijven intact.
Maar deze schone schijn bedriegt. Ze geeft namelijk ten onrechte geen visie op actuele en urgente kwesties in de sector: de lastige financiële coronasituatie, het vaak eenzijdige bereik en de onderbetaling van veel werkenden. Zelfs van een demissionair kabinet mag er meer verwacht worden. Cultureon kan daarbij helpen.
Coronaperikelen
Vanwege corona wordt ook na het versoepelde rijksbeleid per 25 september een groot deel van de instellingen en makers belemmerd in hun functioneren. Zij worden gedwongen tot het toelaten van belangstellenden onder strikte voorwaarden en bewijzen van vaccinaties, herstel of testen. De mogelijkheid tot binnenkomen voor iedereen met 1,5 meter afstand vervalt. ’s Nachts blijft in de praktijk alles dicht. Rijkscompensatie is er echter slechts tot en met het 3e kwartaal 2021. Verlenging is noodzakelijk.
Bereikproblematiek
De coronaperikelen komen bovenop de roep om meer inclusiviteit, dat wil zeggen aandacht voor slecht te bereiken of onderbelichte groepen bij het beleid en de productie van cultuur. De minister memoreert echter slechts al bestaande, financieel beperkte regelingen voor cultuureducatie met kwaliteit in het onderwijs en cultuur ten behoeve van kwetsbare groepen. Ook een betere spreiding in het land en de daartoe eerder bekostigde regionale proeftuinen belicht zij maar marginaal. Dit is merkwaardig in deze tijd van toenemende polarisatie, zoals ook de troonrede stelt.
Onderbetaling
Niet alleen betrokkenen maar ook deskundigen o.a. bij twee onafhankelijke adviesraden hebben geconcludeerd dat er in een groot deel van de cultuursector sprake is van slechte arbeidsvoorwaarden en onderbetaling. Er is een speciaal platform (ACCT) opgericht om de situatie te verbeteren. Het wil vier stappen zetten: een structurele dialoog tussen werkverleners en werkenden, betere verdienmogelijkheden, permanente professionele ontwikkeling en behoorlijke arbeidsvoorwaarden. De rijksbegroting cultuur 2022 laat ten onrechte geen tussenstand zien.
Toekomstvisie?
De abstracte doelen van de minister voor de sector na corona zijn: weer in de hele breedte draaien, bijdragen aan het maatschappelijk herstel van Nederland en minder kwetsbaar zijn. De Raad voor Cultuur heeft echter al in november 2020 drie ‘fieldlabs’, later innovatielabs genoemd, voorgesteld met als concrete toekomstthema’s: digitalisering, herontwerp van binnen- en buitenruimtes en productdifferentiatie. Na wat experimentgeld hiervoor stelt de minister nu bijna een jaar later als reactie slechts dat zij in overleg met de Raad en in lijn met een Kamermotie voorstellen zal verkennen voor een herstelplan.
Over Cultureon
Cultureon is een gremium van cultuurprofessionals die gelet op hun ervaring doordachte lijnen voor de toekomst kunnen uitzetten. Ga daarom samen aan de slag en lever input voor het komende kabinet, maar ook voor andere beleidsmakers zoals de nieuwe gemeentelijke colleges medio 2022. Dat kan via deze site (bijdragen zijn welkom!), maar ook via de bijeenkomsten die we nu weer offline kunnen gaan organiseren.