UVA
Psychische klachten vaker bij creatieve professionals
16 september 2025
Mensen die werken in creatieve beroepen melden vaker psychische problemen door hun werk dan werknemers in andere sectoren.
Dat blijkt uit nieuw onderzoek van de Universiteit van Amsterdam (UvA). Werk waar je volledig in opgaat kan beschermen tegen burn-out, maar het blijkt tegelijkertijd ook een belangrijke risicofactor. Uit onderzoek van hoogleraar mediastudies Mark Deuze (UvA; onlangs nog op CPFE 2025) komt naar voren dat bijna twee op de drie ondervraagden in de creatieve sector last hebben (gehad) van mentale of lichamelijke klachten door hun werk.
Voor zijn studie analyseerde Deuze honderden rapporten over arbeidsomstandigheden in de creatieve industrie en sprak hij met makers en vertegenwoordigers van beroepsorganisaties.
Bevlogenheid als valkuil
Opvallend is dat veel deelnemers hun werk als zeer plezierig en waardevol ervaren. Toch kan juist die betrokkenheid leiden tot extra stress. Het idee dat passie en bevlogenheid bescherming bieden tegen burn-out blijkt dus maar gedeeltelijk te kloppen: dezelfde intensiteit die werkplezier geeft, kan ook uitmonden in overbelasting.
Organisatie van werk als belangrijkste oorzaak
Deuze onderzocht de oorzaken aan de hand van een model van onderzoeker Karen Nieuwenhuijsen. Daaruit kwamen drie knelpunten naar voren:
- Er is vaak een scheve verhouding tussen inzet en beloning. Dit gaat vooral over erkenning en waardering, en minder over financiële compensatie.
- De sector kent veel ervaren ongelijkheid. Het idee leeft dat succes uitsluitend afhangt van talent en inzet, terwijl in de praktijk factoren als netwerken en zichtbaarheid een grote rol spelen.
- De werkdruk ligt structureel hoog. Veel werkenden gunnen zichzelf nauwelijks hersteltijd en blijven doorgaan. Sociale media versterken dit patroon doordat de druk om zichtbaar en actief te blijven continu aanwezig is.