Kunstenbond.nl
Rechter bevestigt schade voor culturele zzp’ers door coronamaatregelen
18 december 2024
De rechtbank heeft onlangs bevestigd dat een aantal culturele zzp’ers aanzienlijke schade heeft geleden door de coronamaatregelen.
In de uitspraak erkent de rechter dat deze groep geen rekening heeft kunnen houden met de impact van de maatregelen en dat de coronamaatregelen grote gevolgen hebben gehad voor een breed scala aan sectoren, waaronder de culturele en creatieve industrie. De rechter concludeerde echter dat er geen financiële compensatie kan worden verstrekt, omdat het toekennen van dergelijke compensatie volgens de rechtbank een politieke afweging is, die niet binnen het bereik van de rechtspraak valt. De rechter benadrukte dat de verdeling van de maatschappelijke lasten een politieke keuze is.
Lees ook hier meer over deze uitspraak.
De Kunstenbond heeft naar aanleiding van de uitspraak aangegeven het kabinet en het parlement te blijven oproepen om in gesprek te gaan over de schade die de coronamaatregelen voor culturele zzp’ers hebben veroorzaakt. “We blijven van mening dat de Staat tekort is geschoten in de zorgplicht voor culturele en creatieve zzp’ers”, zegt Ronald Gijsbertsen, directeur van de Kunstenbond. “Het vonnis bevestigt dat de situatie uitzonderlijk was en grote gevolgen had. De rechter oordeelt echter dat de groep culturele zzp’ers te groot en divers is om aansprakelijkheid via de rechtspraak vast te stellen. Dit maakt het voor ons noodzakelijk om het gesprek met de politiek voort te zetten.”
De Kunstenbond ziet het vonnis als een aanleiding om verder te pleiten voor een oplossing voor de economische kwetsbaarheid van culturele zzp’ers. De rechter heeft in zijn uitspraak aangegeven dat de situatie voor deze groep niet wordt beschouwd als een normaal ondernemersrisico, wat door de Kunstenbond wordt gezien als een belangrijke steun voor hun standpunt.
In de uitspraak wordt ook opgemerkt dat de kwetsbaarheid van deze groep zzp’ers al vóór de coronamaatregelen aanwezig was. Dit benadrukt voor de Kunstenbond de noodzaak om structurele problemen op de arbeidsmarkt in de culturele en creatieve sector aan te pakken.
De urgentie van deze kwestie wordt ook onderstreept door een recent rapport van de Onderzoeksraad voor Veiligheid, waarin wordt gesteld dat de Nederlandse Staat onvoldoende is voorbereid op crises van dergelijke omvang, wat de kans op toekomstige crises vergroot.
De Kunstenbond is van plan de juridische aspecten van de uitspraak verder te onderzoeken en is in gesprek met juridische adviseurs over de mogelijke vervolgstappen.
Hoewel de Kunstenbond had gehoopt dat de rechter de Staat zou aansprakelijk stellen, wordt het juridische proces als belangrijk beschouwd. Ronald Gijsbertsen: “De coronamaatregelen hadden een aanzienlijke impact op onze sector. Het was daarom belangrijk dat dit geval werd getoetst door de rechter. Het is goed dat de eisers hun ervaringen konden delen en dat de rechter de gevolgen van de maatregelen voor hen erkent.”
In 2022 werd de rechtszaak aangespannen omdat veel culturele zzp’ers zich oneerlijk behandeld voelden tijdens de coronamaatregelen, met zware financiële gevolgen tot gevolg. De cultuursector was een van de eerste die dichtging tijdens de lockdowns en de laatste die weer opengaan mocht. Daarnaast bereikten de steunmaatregelen voor de cultuursector niet altijd de zzp’ers die het het hardst nodig hadden. De groep was voor de coronacrisis al kwetsbaar op de arbeidsmarkt.
De Kunstenbond blijft van mening dat de coronamaatregelen culturele zzp’ers onevenredig hard hebben getroffen en dat er onvoldoende steun is geboden. Voor veel zzp’ers in de sector zijn de gevolgen van de coronacrisis nog steeds merkbaar, bijvoorbeeld in de vorm van schulden of de noodzaak om langer door te werken vanwege opgebrachte oudedagsvoorzieningen.