Staatssecretaris Uslu: ‘Culturele instellingen moeten hun werknemers en zzp’ers beter gaan betalen’

Tien maanden is Uslu, net 50 geworden, nu staatssecretaris voor D66. Het is niet de leukste tijd om cultuur in de portefeuille te hebben; de sector verkeert opnieuw in zwaar weer, mede doordat die nog niet is hersteld na de coronapandemie.

Dankzij de ruim drie miljard euro noodsteun van het kabinet en forse bezuinigingen door instellingen zelf is er geen een omgevallen. Maar nu de bezoekersaantallen ver achterblijven bij het niveau van voor de pandemie en de energiekosten de pan uitrijzen, dreigt het alsnog mis te gaan. De ‘taskforce’ die de hele cultuursector vertegenwoordigt, schreef half oktober in een brandbrief dat de boel alleen overeind kan worden gehouden met nieuwe financiële hulp.

‘Het zijn grote problemen’, beaamt Uslu. Ze vult de reeks tegenvallers uit eigener beweging aan: ‘De hoge inflatie. De stijgende lonen. De personeelstekorten. En dan hoop je dat de corona rustig blijft.’ Ze is met haar ambtenaren aan het inventariseren hoe groot het energieprobleem is. ‘Er zijn instellingen die met 800 procent stijging hebben te maken.’

Ze zegt dat er voor publieke instellingen, waaronder die in de cultuur, energiecompensatie komt. Ze voert hierover overleg met minister Sigrid Kaag van Financiën, haar partijgenoot. Voordat die de Najaarsnota uitbrengt, op 1 december, zou er een ‘passende regeling’ moeten liggen, aldus Uslu. ‘Maar we moeten ook gewoon eerlijk uitspreken dat het een heel groot probleem is. Of alles helemaal opgelost gaat worden, durf ik niet te zeggen.’

Aanleiding voor het interview is nieuws over de cultuursector dat Uslu afgelopen vrijdag bekendmaakte: hoe ze in de rest van de kabinetsperiode de 170 miljoen euro extra per jaar gaat verdelen die in het regeerakkoord is afgesproken. Opvallendste punt: bibliotheken krijgen het meeste geld.

‘Ik geloof echt in bibliotheken. Best lang hebben die weinig aandacht gekregen. Veel bibliotheken zijn gesloten, sommige bibliotheken hebben nog heel weinig ziel. Dat gaan we repareren. Aan volwaardige bibliotheken zie je dat die echt goed werken. Als er overheidsformulieren moeten worden ingevuld, krijg je daar ondersteuning. Mensen die laaggeletterd zijn, worden er geholpen. Tijdens corona studeerden jongeren er omdat ze dat niet thuis konden doen. Het zijn plekken waar je op een laagdrempelige manier in aanraking kunt komen met kunst en cultuur. Er gaat daar een wereld voor je open.

‘En als je kijkt naar wat voor polarisatie er nu in de samenleving is, dan is de bibliotheek een plek waar je ontmoetingen hebt. Er komen daar verschillende generaties bij elkaar. Je kunt er sociale cohesie ontwikkelen. Werken aan binding in de samenleving.’

Ze merkt op dat er ook veel geld gaat naar makers van cultuur. ‘Die waren vergeten. Je kunt wel heel mooie instellingen hebben, maar zonder makers heb je niet de verhalen in die instellingen. Dan heb je niet die tentoonstellingen, die voorstellingen. De makers moeten we een ereplek geven.’

‘Ik ga niet over de arbeidsmarkt als geheel. Maar ik kan wel, door een voorbeeld te stellen, een verandering inzetten. Door te zeggen: de culturele instellingen die gesubsidieerd worden door de rijksoverheid en de Rijkscultuurfondsen moeten hun werknemers en zzp’ers beter gaan betalen. Dan hoop je dat de rest van de sector ook meegaat. Zzp’ers verdienen gewoon te weinig.’

Lees hier verder