Wat is er nieuw in de Governance Cultuur Code 2019?

Per 1 januari 2019 gaat de Governance Code Cultuur 2019 van kracht. Cultuur+Ondernemen licht de vier grootste wijzigingen ten opzichte van de vorige Code toe.

Tijdens de conferentie "Toezichthouden: de kunst van het tegenspel" werd de Governance Code Cultuur 2019 aangeboden aan Ingrid van Engelshoven, minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. 

Verantwoording: pas toe én leg uit over alle principes
De Code bestaat uit acht principes die ruim gesteld zijn, maar ook verplichtend zijn. Daarom geldt voor alle principes van de Governance Code Cultuur: ‘pas toe én leg uit’. Nieuw ten opzichte van de vorige Code is dat de acht principes allemaal toegelicht moeten worden in het jaarverslag, zelfs als er niet vanaf wordt geweken. Bij elk principe zijn aanbevelingen opgesteld die concrete aanwijzingen geven voor handelen. Voor de aanbevelingen geldt: ‘pas toe óf leg uit’. Ze zijn niet vrijblijvend, maar er kan, net zoals in de vorige Code, gemotiveerd afgeweken worden van de aanbevelingen.

Maatschappelijke doelstelling
De culturele waarden die de organisatie wil creëren, overdragen en/of bewaren voor en in de samenleving, komen samen in de maatschappelijke doelstelling. Deze maatschappelijke doelstelling biedt de organisatie een kader voor haar strategie, beleid en uitvoering. Ook creëert deze doelstelling ruimte voor de dialoog met de belanghebbenden. Zo laat de organisatie zien hoe zij zich verhoudt tot de samenleving en haar belanghebbenden. De maatschappelijke doelstelling is opgenomen als een nieuw principe.    

Taakverdeling bestuur en toezicht
Er heerst soms verwarring over de taakverdeling tussen bestuur en toezicht. In de Code is een scherpere afbakening van de verschillende rollen van de toezichthouder (toezichthouder, werkgever en adviseur) aangebracht om rolverwarring of zelfs rolvermenging te voorkomen.

Belangenverstrengeling, ongewenste belangenverstrengeling en tegenstrijdig belang
In de Code wordt expliciet stilgestaan bij de diverse vormen van belangenverstrengeling. Hiervan worden definities gegevens. Het is heel erg van belang om je als organisatie bewust te zijn van de verschillende mogelijkheden van belangenverstrengeling en hier bewust het gesprek over aan te gaan.

Governance Code Cultuur 2019
De Governance Code Cultuur 2019 is een instrument voor goed bestuur, adequaat toezicht en een transparante verantwoording. Daarbij gaat het over het gehele besturingsproces: beleid, besluitvorming, uitvoering, toezicht en verantwoording. Goed bestuur en toezicht gaat vooral over gedrag. Het gaat er niet om dat we alle regels kunnen afvinken, maar of er sprake is van bewust handelen. Dat impliceert het nemen van verantwoordelijkheid en het toepassen van zelfreflectie. De Code helpt bestuurders en toezichthouders bewust te reflecteren aan de hand van vragen als: ‘Hoe doen we het eigenlijk?’, ‘Waarom doen we het zo?’ en ‘Wanneer doen we het goed?’. Bestuurders en toezichthouders zijn aan zet om te motiveren waarom ze iets op een bepaalde manier doen.

Uitgangspunt is het raad-van-toezicht model
In deze nieuwe Code is het besturingsmodel met een raad van toezicht het uitgangspunt. Het is een veelgebruikt model met een duidelijke toedeling van taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden voor het bestuur en het toezicht op het bestuur.

Naast het raad-van-toezicht-model komt in de culturele sector geregeld het bestuur-model voor. De Code is ook geschikt voor organisaties met alleen een bestuur. In de toolkit op www.governancecodecultuur.nl is vanaf januari 2019 een handreiking openomen waarin u kunt lezen hoe de aanbevelingen en principes geïnterpreteerd moeten worden in een organisatie met een bestuur-model. 

Lees hier de Governance Code Cultuur 2019.  De Governance Code Cultuur 2019  is geldig vanaf 1 januari 2019. De huidige versie van de Governance Code Cultuur is nog van toepassing op de verantwoording over 2018.