Wereldmuziek steeds minder vaak in podia, maar steeds vaker op festivals

Uit de Barometer Wereldmuziek Nederland (peiljaar 2016), opgesteld in opdracht van World Music Forum NL, blijkt een sterke daling van wereldmuziek op de reguliere podia, maar tegelijkertijd een flinke toename van wereldmuziek op (zomer)festivals. Hierdoor is het totale bezoek aan wereldmuziek optredens wel stabiel gebleven met circa 2 miljoen bezoeken per jaar.

De daling van het aantal optredens op de reguliere podia hangt samen met de overheidsbezuinigingen bij de gemeenten. Naast bezuinigingen op de vaste kosten zijn veel gemeentelijke podia meer mainstream gaan programmeren, ten koste van een meer risicovol aanbod. Sommige podia werden zelfs gedwongen hun programmering te halveren, zoals RASA in Utrecht dat zelfs uiteindelijk de deuren heeft moeten sluiten. 

De overheidsbezuinigingen waren ook van invloed op de kwaliteit van het personeel. Wegens ontslag van ervaren krachten en vervanging door vrijwilligers ging veel professionele vakkennis verloren. Bijkomende effecten hiervan zijn het verlies van banen, de afname van gespecialiseerde bookers, lagere gages voor de musici alsmede de afname van internationale bands die in Nederland komen toeren. Veel musici houden zich desondanks staande door zich te concentreren op optredens in het buitenland. Daarmee zijn zij tevens internationaal pleitbezorger voor het hoge niveau van Nederlandse wereldmuziek.  

Ten opzichte van 2014 is in 2016 de omzet enigszins gedaald. Deze wordt gecompenseerd door een toename aan ticketing en aan nieuwe festivals (o.a. ‘Morgenland’ in Amsterdam en ‘DiverCity’ in Den Haag), maar ook door verlenging van de duur van festivals.

Belangrijkste verschuivingen wereldmuziek in vergelijking met 2014:

• 20% daling concerten podia >600 bezoekers
• 25% daling concerten podia <600 bezoekers
• 40% daling concerten openluchtpodia
• significante toename concerten op festivals
• stabilisering van publiek op 2 miljoen
• toename wereld- en traditionele muziek op jazz- en popfestivals
• significante verschuiving naar presentatie van cross-over muziekstijlen met als gevolg een verdere daling van kunstmuziek (niet-folkloristische klassieke muziek)

De Barometer Wereldmuziek Nederland is een periodiek onderzoek dat wordt verricht in opdracht van World Music Forum NL. Dit overzicht van de Nederlandse stand van zaken maakt onderdeel uit van de door het World Music Forum NL geïnitieerde European Monitor on World Music (EWMM) en is gebaseerd op een zogenoemde ‘correspondentenmodel’.