Wet-DBA / Schijnzelfstandigheid: toelichting beoordeling arbeidsrelaties gepubliceerd

• Ga hier direct naar het afwegingskader.

Holistische Toetsing en het Deliveroo-arrest

In deze toelichting wordt het huidige beslis- en afwegingskader gepresenteerd, dat is gebaseerd op zowel wetgeving als jurisprudentie, zoals het Deliveroo-arrest van 24 maart 2023. Dit arrest vormt een belangrijk uitgangspunt bij de beoordeling van arbeidsrelaties. Het arrest heeft geleid tot een holistische toetsing, waarbij alle feiten en omstandigheden in samenhang worden beoordeeld om vast te stellen of er sprake is van een arbeidsovereenkomst. De Belastingdienst hanteert hierbij een toets die uit twee fasen bestaat: een uitleg- en een kwalificatiefase. In deze fasen wordt gekeken naar de werkafspraken en of de uitvoering daarvan voldoet aan de eisen van een arbeidsovereenkomst.

Gevolgen van het Deliveroo-arrest voor Arbeidsrelaties

De toelichting gaat verder in op de belangrijke gezichtspunten uit het Deliveroo-arrest, die van invloed kunnen zijn op de beoordeling van arbeidsrelaties. De Belastingdienst kijkt naar zaken zoals de aard van de werkzaamheden, de mate van integratie binnen de organisatie, de verplichting tot persoonlijke uitvoering, de beloningswijze, en het ondernemersrisico van de opdrachtnemer. Het afwegingskader omvat negen gezichtspunten, waaronder de aard en duur van de werkzaamheden, werkwijze en werktijden, organisatorische inbedding, en de beloningsstructuur.

Samenvatting van het Afwegingskader voor Arbeidsrelaties

Het beslis- en afwegingskader bevat de volgende negen gezichtspunten die meespelen in de beoordeling of er sprake is van een arbeidsovereenkomst:

1. Aard en duur van de werkzaamheden: langdurige en inspanningsgerichte taken wijzen eerder op een arbeidsovereenkomst.
2. Werkwijze en werktijden: meer vrijheid hierin wijst op zzp-schap.
3. Organisatorische inbedding: meer integratie binnen de organisatie wijst op een arbeidsovereenkomst.
4. Persoonlijke uitvoeringsverplichting: verplichting tot persoonlijke uitvoering duidt eerder op een arbeidsovereenkomst.
5. Totstandkoming van afspraken: weinig onderhandelingsruimte wijst op een arbeidsovereenkomst.
6. Beloningsstructuur: vaste beloning en minder vrijheid in tariefbepaling wijzen op een arbeidsovereenkomst.
7. Hoogte van beloning: een lagere beloning, vergelijkbaar met werknemers, wijst op een arbeidsovereenkomst.
8. Commercieel risico: het lopen van eigen risico wijst op zzp-schap.
9. Ondernemersgedrag: zelf kunnen ondernemen en werken voor meerdere opdrachtgevers wijst op zzp-schap.

Fictieve Dienstbetrekkingen en de Webmodule Beoordeling Arbeidsrelatie

Naast de privaatrechtelijke dienstbetrekking, is er ook sprake van zogenaamde “fictieve dienstbetrekkingen”, waarbij een opdrachtnemer, hoewel geen formele werknemer, toch onder de loonheffingen valt en recht heeft op sociale uitkeringen. De Webmodule Beoordeling Arbeidsrelatie, die beschikbaar is op de website van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, biedt opdrachtgevers een hulpmiddel om een indicatie te krijgen of er sprake is van een arbeidsrelatie.

Verwijzingen en Aanpassingen van het Kader

Het beslis- en afwegingskader kan in de toekomst worden aangepast indien er wijzigingen zijn in wetgeving of jurisprudentie. Voor een uitgebreider overzicht van fictieve dienstbetrekkingen wordt verwezen naar het Handboek Loonheffingen op de Belastingdienst-website.

Wat te Verwachten na 1 januari 2025

In de komende tijd zal de Belastingdienst beginnen met de handhaving van de Wet DBA, en het is essentieel dat zowel werkgevers als zelfstandigen zich bewust zijn van de vereisten en gezichtspunten die de Belastingdienst gebruikt voor de beoordeling van arbeidsrelaties. Het is belangrijk te weten dat, hoewel het Wetsvoorstel VBAR (Wat de Belastingdienst Advocatenregelingen betreft) nog niet is ingevoerd, de holistische toetsing van de Hoge Raad als uitgangspunt blijft gelden voor de beoordeling van arbeidsrelaties.