Zorgen cultuursector om besteden coronasteun volgens Berenschot terecht

1 maart 2021

De zorgen binnen de cultuursector over doelgerichte (aan cultuur) besteding van de 150 miljoen euro Rijks-coronasteun aan gemeenten zijn terecht.

Zie hier de VNG/Berenschot gids met tips aan gemeenten

Dit stelt adviesbureau Berenschot.
De Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) noemde die zorgen in november onterecht. Berenschot trekt de conclusie uit verschillende eigen onderzoeken voor diverse overheden over de behoefte aan en besteding van noodsteun aan de cultuursector, en uit inventarisaties voor onder meer de Taskforce Culturele en Creatieve Sector. Berenschot maakt zich op basis van de onderzoeken zorgen of gemeenten de noodsteun van het Rijk wel geheel aan cultuur besteden.

"We zien dat een aantal gemeenten niet goed weet hoeveel geld voor coronasteun ze hebben gekregen voor cultuur, omdat al het steungeld dat gemeenten krijgen op een grote hoop binnenkomt", licht Bastiaan Vinkenburg, sectorleider Kunst en Cultuur van Berenschot, toe aan NU.nl. "Er zijn ook gemeenten die overwegen een deel van het geld te besteden aan andere zaken dan cultuur."

Berenschot had onder meer contact met de gemeente Zeist over de noodsteun. De Utrechtse gemeente krijgt van het Rijk 450.000 euro om onder cultuurmakers te verdelen, maar laat weten dat de gemeenteraad het laatste woord heeft over de hoeveelheid steun aan de cultuursector.

'We kijken naar de behoefte in de samenleving'
"Het uitgangspunt is niet dat we de hoogte van de compensatie van het Rijk centraal stellen, maar meer kijken naar de behoefte in de samenleving", aldus een woordvoerder van de bijna 65.000 inwoners tellende gemeente in gesprek met NU.nl.

"Als de behoefte in bijvoorbeeld de cultuursector groter is dan wat we van het Rijk aan compensatie krijgen, dan zal dat aan de cultuursector ten goede komen. Andersom kan natuurlijk ook."

Almelo heeft van het Rijk 441.000 euro aan cultuursteun gekregen. De gemeente heeft over dit geld gesprekken gepland met vertegenwoordigers uit alle getroffen sectoren en dus niet alleen de culturele, meldde Tubantia woensdag.

Cultuursector uitte zorgen in november
Verschillende koepel en brancheorganisaties toonede in november hun zorgen over het feit dat gemeenten het geld in principe voor andere doeleinden kunnen gebruiken. De VNG noemde die zorgen toen onterecht.
"Gemeenten doen er alles aan om geld ook daadwerkelijk daar te laten terechtkomen waar het bedoeld is", zei een VNG-woordvoerder in november tegen NU.nl. "Wij kunnen ons niet voorstellen dat het in dit geval anders zou gaan." Met ongeveer 2 miljard euro per jaar zijn gemeenten verantwoordelijk voor het grootste deel van de overheidsuitgaven aan de culturele sector.

Van Engelshoven wilde administratieve rompslomp vermijden
In november meldde NU.nl dat minister van Cultuur Ingrid van Engelshoven niet kan garanderen dat 150 miljoen euro aan coronasteun, die in de eerste helft van 2021 via gemeenten verdeeld wordt, ook daadwerkelijk bij makers en instellingen in de cultuursector terechtkomt.

Oormerken, een constructie om dit wel te garanderen, zou het goed terechtkomen van de coronasteun volgens Van Engelshoven alleen maar vertragen vanwege administratieve rompslomp voor gemeenten. Daarom koos ze ervoor om dit middel niet in te zetten.

'Het is nog niet te laat'
"Er is geen compleet beeld over hoe het gaat, want heel veel middelen zijn nog steeds niet besteed", nuanceert Vinkenburg de zorgen van Berenschot. "Maar juist daarom is het nog niet te laat."

Vinkenburg noemt de onzekerheid over het goed terechtkomen van de coronasteun voor cultuur, ook bij makers, "een groot probleem, waar nog oplossingen voor worden gezocht".
Wel bracht Berenschot woensdag in opdracht van de VNG een gids uit met tips voor gemeenten. Die tips moeten ze op weg helpen om de cultuursteun daadwerkelijk bij de sector terecht te laten komen.