Conceptwet verplicht werkgevers tot gedragscode ongewenst gedrag
27 februari 2025
Werkgevers met tien of meer medewerkers worden verplicht een gedragscode op te stellen ter voorkoming van ongewenst gedrag.
Dit staat in een conceptwetsvoorstel van het kabinet, dat een aanpassing beoogt van de Arbowet. In 2023 lanceerde het toenmalige kabinet het Nationaal Actieprogramma Aanpak seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld. Daarbij werd aangegeven dat aanvullende regelgeving overwogen werd, waaronder de invoering van een vertrouwenspersoon, een klachtenregeling en een verplichte gedragscode. Staatssecretaris Nobel van Participatie en Integratie heeft nu een conceptwetsvoorstel gepubliceerd op internetconsultatie.nl, waarin specifiek deze laatste verplichting is uitgewerkt. Dit voorstel introduceert een nieuw artikel (5a) in de Arbowet.
Lees hier meer over sociale veiligheid.
Doel: preventie van ongewenst gedrag
De verplichting tot het opstellen van een gedragscode geldt voor werkgevers met minstens tien werknemers. Kleinere werkgevers zijn hiervan uitgezonderd om administratieve lasten te beperken, al blijft het onderwerp ook daar relevant. Onderzoek van CNV naar seksuele intimidatie wees uit dat ongewenst gedrag juist binnen kleinere bedrijven relatief vaker voorkomt.
De gedragscode richt zich op alle vormen van ongewenst gedrag zoals gedefinieerd in de Arbowet onder psychosociale arbeidsbelasting. Dit omvat agressie, geweld, discriminatie, pesten, seksuele intimidatie en werkdruk, evenals andere ongewenste gedragingen binnen organisaties. Volgens het kabinet kan een schriftelijke gedragscode bijdragen aan een veilige werkomgeving en gesprekken over omgangsvormen stimuleren.
Verplichte elementen van de gedragscode
Werkgevers moeten erop toezien dat de gedragscode in ieder geval de volgende onderdelen bevat:
- Een heldere definitie van ongewenst gedrag;
- Concrete voorbeelden van gedragingen die als ongewenst worden beschouwd;
- Informatie over beschikbare ondersteuning, zoals een vertrouwenspersoon of klachtencommissie;
- De sancties en maatregelen bij overtreding van de regels in de gedragscode;
- De functie van de persoon binnen de organisatie (bijvoorbeeld een vertrouwenspersoon of HR-professional) die werknemers kunnen benaderen met vragen of opmerkingen.
Informatieplicht voor werkgevers
Naast het opstellen van de gedragscode moeten werkgevers ervoor zorgen dat werknemers voldoende geïnformeerd worden over de inhoud en eventuele wijzigingen. Dit kan bijvoorbeeld via het intranet of een personeelshandboek. Indien een werkgever niet voldoet aan deze verplichtingen, kan de Nederlandse Arbeidsinspectie handhavend optreden en, indien nodig, sancties opleggen.
Het wetsvoorstel staat open voor inspraak: belanghebbenden kunnen tot 24 maart 2025 reageren. De beoogde ingangsdatum is 1 juli 2026, waarbij werkgevers op dat moment al een gedragscode moeten hebben geïmplementeerd en het medezeggenschapsorgaan geraadpleegd moet zijn.