Verslag AO Cultuur Tweede Kamer, 30 mei

In de Tweede Kamer vond op 30 mei 2018 het Algemeen Overleg plaats tussen cultuurwoordvoerders en minister van Engelshoven over de visiebrief ‘Cultuur in een open samenleving’. Kunsten '92 zette de highlights van het overleg op een rij.

Er waren complimenten van vrijwel alle cultuurwoordvoerders (9 in totaal) aan het adres van de minister vanwege haar visie om cultuur te waarderen om de eigen waarde; in een samenleving zonder cultuur gedijen mensen niet. Veel waardering was er ook inhoudelijk voor haar aanpak en voor het feit dat weer in de cultuursector kan worden geïnvesteerd.

Zeer vele onderwerpen passeerden de revue. Je kunt het debat terugkijken, via de App ‘Debat Direct’ van de Tweede Kamer (zie in de AppStore). Op een aantal onderwerpen heeft de minister toezeggingen gedaan, Kunsten '92 zette de highlights op een rij:

Fatsoenlijke beloning

Breed draagvlak was er voor de Arbeidsmarktagenda. De Kamerleden deden goede voorstellen m.b.t. de noodzaak van ‘loon naar werk’ en een betere positie van de makers. Niet alleen op het gebied van pensioenen en verzekeringen, maar ook voor collectief onderhandelen voor zzp’ers en verdienmodellen – zoals een investeringsfonds voor de pop. Over het stimuleren van de toepassing van de Fair Practice Code, bijvoorbeeld door deze in de subsidievoorwaarden bij overheden op te nemen, was brede instemming in de Kamer. Daarbij werd wel de aantekening gemaakt dat met alleen deze code niet alles is opgelost. Er zal ook geld bij moeten. Men had veel waardering voor rol die de cultuursector zelf daarin speelt, maar benadrukte dat ook de overheid hierin een belangrijke rol heeft te vervullen. Het belang van steun voor uitvoering van de Arbeidsmarktagenda door de regiegroep en de Fair Practice Code werd door de minister onderstreept. De minister (die erg geschrokken zei te zijn van de erbarmelijke omstandigheden waarin veel kunstenaars hun brood moeten zien te verdienen) reageerde positief op het verzoek om niet te wachten tot de volgende cultuurnotaperiode, maar om ook in 2019 maatregelen te nemen die een betere honorering in de sector mogelijk maken. De minister werd aangemoedigd om op de terreinen waarop het kabinet zelf invloed kan uitoefenen, bijvoorbeeld bij de publieke omroep, actie te ondernemen. De minister heeft beloofd het met haar collega Slob, die verantwoordelijk is voor media, op te nemen.

Cultuureducatie

Veel aandacht was er voor cultuureducatie en de maatregelen die worden voorgesteld om ieder kind met cultuur in aanraking te laten komen. Zo was de Kamer positief over het plan om museumbezoek voor alle scholieren te organiseren. De Kamerleden willen wel graag dat de minister breder kijkt naar andere cultuurgebieden en dat zij daarbij ook gemeenten stimuleert om in meer buitenschoolse activiteiten te investeren, bijvoorbeeld in centra voor cultuureducatie, muziekverenigingen en ruimten voor jongeren om te repeteren en te presenteren. Bij filmeducatie kunnen mogelijkheden beter benut worden, zo vinden de Kamerleden. Ook was er een pleidooi voor de vakdocent terug in de klas. 
De minister is niet ingegaan op het voorstel om te zoeken naar een andere wijze van financiering van museumbezoek dan via de onderwijsbegroting. Echter, Kunsten ’92 vindt dat – gelet op de kritiek op lumpsum-financiering bij onderwijs en het aflopen van de zogenoemde Prestatiebox in 2020 – dit het juiste moment zou zijn om met alternatieve financieringswijzen te experimenteren.

Rijk versus regio’s

Over de ontwikkeling van regioprofielen en de inrichting van de volgende cultuurnotaperiode (2021 – 2024) waren veel vragen. De minister heeft hierover op 14 juni a.s. overleg met gemeentelijke en regionale bestuurders. De Kamerleden willen graag weten welke vragen zij aan hen gaat stellen, hoe zij de verwachtingen gaat managen en hoe zij de rol van Basisinfrastructuur en fondsen ziet. De minister heeft aangegeven dat het proces van de regioprofielen nog niet in beton is gegoten. Zij hoopt een efficiency-slag te kunnen maken door betere samenwerking. Zij benadrukte nog eens dat zij erop rekent dat regioplannen die inspireren, en waar regio’s ook in willen investeren, tot vruchtbare samenwerking kunnen leiden.

De minister antwoordde eveneens bevestigend op de vraag van GroenLinks om naast de ontwikkeling van regioplannen ook andere, eventueel aanvullende stimuleringsmaatregelen te onderzoeken, zoals ook voorgesteld door Kunsten ’92. D66 verzocht de minister om de Kamerleden tijdig te informeren over de vragen die zij aan de regio’s gaat stellen en hoe het proces verloopt. Dat is dus voordat zij met de regio’s een adviesaanvraag aan de Raad voor Cultuur stuurt. 

Toezeggingen door de minister aan de Tweede Kamer (opgetekend door de griffier van de Tweede Kamer):

– De Kamer ontvangt deze zomer de Monitor Cultuureducatie.

– De Kamer ontvangt ruim voor de begrotingsbehandeling van november een brief over de besteding van de cultuurmiddelen. Hierin zal zij ook ingaan op: stimulering van collectief overleg over arbeidsvoorwaarden; de mogelijke vormgeving van filmeducatie; de relatie BTW en film; de ratificatie van het Faro-verdrag.

– De Kamer ontvangt binnen een paar weken de brief 'Erfgoed Telt'. Hierin wordt ook ingegaan op de koppeling "publiek gebruik en toegankelijkheid van erfgoed".

– In de te verwachten reactie van de minister op het advies van de Raad voor Cultuur over musea zal zij ook ingaan op behoud van expertise, zoals bij conservatoren.
– Na de zomer komt de minister terug op het Investeringsfonds Popmuziek.

– De minister komt schriftelijk terug op de constatering van de Algemene Rekenkamer inzake controle op cultuursubsidies.
– In het verre najaar ontvangt de Kamer de adviesaanvraag aan de Raad voor Cultuur inzake de nieuwe cultuurnotaperiode. Hierin wordt uitgebreid ingegaan op de relatie BIS en fondsen.

– De Kamer ontvangt spoedig een brief over de motie van de leden Rog/Dik-Faber inzake monumentale kerken en de verdeling van de beschikbare 30 miljoen euro.