Vijf tips om het gesprek over (on)gewenste omgangsvormen op het werk te voeren

Je kunt als leidinggevende het gesprek zelf leiden maar dat hoeft niet per se. Je kunt hiervoor ook iemand anders aanwijzen. Het is namelijk belangrijk om rekening te houden met de invloed van machtsverhoudingen en eventuele afhankelijkheden, waardoor medewerkers mogelijk niet vrijuit durven spreken. Leid je het gesprek niet of ben je er niet bij? Laat dan wel weten dat je het gesprek belangrijk vindt. En creëer tijd voor je medewerkers om erbij aanwezig te zijn. Zo draag je bij aan een fijne werksfeer, meer werkplezier en is er minder risico op bijvoorbeeld burn-out klachten.

Okke Westdorp, directeur Conservatorium Amsterdam, weet hoe belangrijk het is om het goede voorbeeld te geven als leidinggevende: “Als directeur voel ik me verantwoordelijk voor het creëren van een veilige leeromgeving. Een omgeving waar studenten en docenten hun eigen grenzen kunnen stellen en die van anderen kunnen herkennen. En waar ze daar op een goede manier over kunnen praten. Als leidinggevende kan je een belangrijke rol spelen door te laten zien dat er ruimte is voor dit gesprek over (on)gewenste omgangsvormen.”

5 tips voor het gesprek

1. Voer een open, veilig en interactief gesprek
   Seksueel grensoverschrijdend gedrag heeft allerlei vormen. Soms is duidelijk dat een grens wordt overschreden. Soms is dat lastiger te bepalen. Wanneer gaat een aanraking, opmerking of ander gedrag over de grens? Er zijn verschillende hulpmiddelen om het gesprek hierover te voeren. Eén daarvan is de KoersKaart ‘Met elkaar trekken we de grens’. Hiermee bespreek je in 2 uur allerlei situaties die voor kunnen komen op het werk. Wat vinden jullie oké en wat niet? En waarom? Alle teamleden krijgen de ruimte om hun ervaringen, zorgen en ideeën te delen. En je maakt concrete afspraken over hoe jullie met elkaar om willen gaan. Veilig en constructief.

 Past het teamgesprek niet bij jouw organisatie? Er zijn meer vormen van gesprekken.  Zoals het feedbackgesprek met de medewerker, het omstandergesprek, het buddygesprek en de dialoogtafel. Meer hierover vind je in de handreiking.

2. Zorg dat het gesprek onderdeel is van een gerichte strategie

Het is belangrijk dat het gesprek onderdeel is van een gerichte strategie om seksueel grensoverschrijdend gedrag te voorkomen en aan te pakken. In de handreiking van Regeringscommissaris Mariëtte Hamer vind je stapsgewijs hoe je deze strategie kunt opstellen. Zo moet er onder andere een meldprocedure en vertrouwenspersoon zijn.

3. Houd rekening met mogelijke weerstand

Het uitspreken van wat je wel en niet prettig vindt in de omgang is iets heel persoonlijks. Er kan daarom weerstand ontstaan in het teamgesprek.

Wat hierbij kan helpen:

• Focus op het gezamenlijke belang. Bijvoorbeeld hoe het de werksfeer verbetert en hoe het bijdraagt aan de missie van de organisatie.
• Voelen teamleden zich verplicht om mee te doen? Erken dit gevoel van weerstand. Bespreek dat het teamgesprek niet bedoeld is om hun vrijheid van mening of handelen te beperken. En benadruk wat het hen en het team kan opleveren: een veilige werkomgeving voor iedereen.
• Sommige mensen kunnen opzien tegen ‘het volgende veranderingstraject’. Maak het dan behapbaar. Bijvoorbeeld door aan te geven hoe lang het gesprek duurt en dat er geen voorbereiding nodig is.
• Soms zeggen mensen al snel dat seksueel grensoverschrijdend gedrag bij hen op het werk niet voorkomt. Neem deze weerstand weg door het te benoemen en voorbeelden te geven van situaties die wél herkenbaar zijn op het werk. De KoersKaart kan helpen in het gesprek.

4. Maak afspraken

Aan het eind van het gesprek over (on)gewenste omgangsvormen maak je concrete afspraken. Zet op papier welke afspraken jullie met elkaar maken. En houd de voortgang in de gaten. Maak ook duidelijk wie waar verantwoordelijk voor is en maak dit zichtbaar voor de hele organisatie.

5. Geef aandacht aan nazorg

Het kan dat niet iedereen zich gehoord voelt in het teamgesprek. Het is belangrijk om hier als leidinggevende rekening mee te houden. Laat weten bij wie teamleden terecht kunnen na afloop van het gesprek. Bijvoorbeeld bij de vertrouwenspersoon binnen jullie organisatie. Laat diegene vooraf weten dat jullie het gesprek gaan voeren.

Meer tips? Kijk het webinar terug.

Op dinsdag 5 november was het webinar ‘Hoe voer je het gesprek over (on)gewenste omgangsvormen op het werk?’. Tijdens dit webinar vertelde Mariëtte Hamer (Regeringscommissaris seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld) waarom het zo belangrijk is om het gesprek hierover met jouw team te voeren. Ook deelden leidinggevenden van NS en het Amsterdams Conservatorium hun ervaringen met het gesprek in hun teams. En deelde een expert in gesprekstechnieken praktische adviezen. Het webinar is terug te kijken via metelkaartrekkenwedegrens.nl.