MDIEU interview #4: Grenswerk: “We doen het hier samen”

Grenswerk in Venlo bestaat sinds 2014. Met een grote zaal voor ruim 600 mensen vervult Grenswerk een belangrijke regionale functie, met niet alleen programma’s in eigen huis, maar ook op locaties in de stad en programmering op festivals. De regio Venlo, tien jaar geleden nog geoormerkt als krimpregio, wordt tegenwoordig gekenmerkt door groei, met name door toegenomen economische activiteit op het gebied van distributie en agro. Inclusief verhuringen organiseert Grenswerk cira 300 evenementen per jaar.

Door Jan Hiddink

De geschiedenis van Grenswerk gaat terug tot 1972, toen het OOC opende, het Open Ontmoetings Centrum. Uit OOC vloeide, op een andere locatie, Perron 55 voort. De volgende fase kwam met de realisatie in 2014 van het brandnieuwe Grenswerk, als opvolger van Perron 55. Er zijn in Grenswerk ook oefenruimtes, een café en een studio. Voor de visie op duurzame inzetbaarheid en goed werkgeverschap werd gesproken met directeur Tim Gaal en operationeel leider Charlotte Boekhold.

“De Universiteit van Maastricht heeft hier een dependence, met veel internationale studenten. Die weten ons als oproepkrachten goed te vinden: zij genieten bepaalde voordelen als student door voor ons te gaan werken. Daarnaast is er een gerenommeerde economie opleiding hier, waar honderden, zo niet duizenden Duitse studenten op af komen, vaak als forens vanuit Nordrhein-Westfalen, waar ze goedkoper huren, dan wel nog bij hun ouders wonen. Zo hebben we ook een heel eigen Duits achterland dat we bedienen.”

Kernwaarden

“We zijn een relatief klein podium. In de dagelijkse praktijk zijn het vooral onze kernwaarden die sturing geven en dat zijn niet per sé zaken die we met protocollen op papier vast kunnen leggen. Denk aan waardering voor elkaar, aan plezier in het werk en aan een respectvolle basishouding: daar houden we aan vast en indien nodig sturen we daar ook op. We hebben oog voor elkaar en proberen tijdig talent en ambitie te signaleren, zodat we ook ruimte kunnen geven aan ontwikkeling van mensen in eigen huis. Zo hebben al veel mensen in de loop der jaren een positie verworven, ook professioneel, ook buiten Grenswerk, zonder dat onze band ooit is verbroken.”

Betaald werk

“Jongeren hebben tegenwoordig zware verplichtingen als het gaat om de noodzaak tot het verwerven van eigen inkomsten. Ze moeten allemaal achter betaald werk aan. Je kunt je daardoor veel moeilijker dan vroeger permitteren om vrijwilliger te zijn, en dat laat hier ook sporen na. Bij de betaalde krachten achter de bar zitten wel veel jongeren; als geheel is de balans in leeftijd hier wel goed. Tegelijk zie je dat juist de 50+ vrijwilligers het meest betrouwbaar zijn, die draaien tot wel zes diensten per maand, in dat opzicht heb je ook te maken met zowel spontane als waardevolle vergrijzing.”

“De oudste vrijwilliger is 71, de jongste 18, de grootste groep is 40 plus. Je kunt daarbij grofweg drie persona onderscheiden. De eerste is die van de reguliere vrijwilliger, die hier komt vanuit passie voor de muziek, en die multi-inzetbaar is. De tweede heeft een afstand tot de arbeidsmarkt, waarbij begeleiding een heel eigen rol speelt. De derde zijn high potentials, de mensen die hier komen als vrijwilliger om daarna door te stromen,  omdat ze professioneel in de muzieksector willen werken. Als geheel is het een soort familie; er ontstaan hier vriendschappen en mensen die elkaar nog niet kenden gaan nu samen op stap. We vinden het belangrijk dat iedereen hier goed met elkaar overweg kan en dat er geen kliekjes ontstaan, opdat je altijd met elkaar kunt werken. Dat is een heilig principe: we doen het hier samen, met muziek als verbindende katalysator.”

Schakel

“Voor de gemeente zijn we een waardevolle schakel in de stedelijke ontwikkeling tussen het centrum en het woongebied hier, zo zijn we ook tot de nieuwbouw hier gekomen in 2014. We zijn ooit begroot op 30 duizend bezoekers, maar inmiddels zijn dat er 45 duizend. We opereren ook bewust buiten de eigen muren, met programma’s op locatie in de stad, en op festivals. Omdat we ook oefenruimtes hebben en een studio, spelen we ook een heel eigen rol als het gaat om lokale en regionale talentontwikkeling, waarbij we bewust hebben ingezet op elektronische muziek. Ook op die manier binden we mensen aan ons.”

Capaciteit

“We hebben veel programma’s en draaien veel producties. Met name die buiten eigen huis kosten tijd en aandacht. Dat lukt allemaal, maar als er iemand tussenuit valt is er binnen de eigen organisatie amper capaciteit om dat op te vangen. Inclusief de horeca zitten we als Grenswerk op 14 fte; op kantoor gaat het om 9 a 10 banen, met daarnaast ongeveer 30 betaalde oproepkrachten. In de wet DBA (“de zzp wet”) zien we bepaalde voordelen: je beschikt over een vaste capaciteit en kunt beter uren spreiden over medewerkers. Maar het bekostigen daarvan is weer een verhaal apart, waarvoor we ook nauw overleg hebben met andere zalen en met externe deskundigen; het zet de boel organisatorisch behoorlijk op de kop.”

HR

“Als klein podium hebben we geen eigen HR medewerker en dat brengt een zekere kwetsbaarheid met zich mee: je hebt daardoor minder mogelijkheden om je medewerkers de waardering te geven die ze verdienen, en om daarmee ook de duurzame inzetbaarheid te verbeteren. Met een professionele HR afdeling kun je makkelijker een beroep doen op bestaande instrumenten en middelen, omdat er dan ook de tijd en deskundigheid in huis is om dat soort trajecten te doorlopen. Daarvoor ontbreekt bij ons vaak de tijd, het is een sluitstuk. Via Platform ACCT zijn we momenteel wel bezig met ondersteuning op dat vlak; we zijn in gesprek met een HR partner zodat we toch ons HR beleid kunnen ontwikkelen en verdiepen, zonder dat we daarvoor apart iemand aan moeten stellen.”

“Onze onderhandelingspositie als werkgever is lastiger geworden. De afgelopen vijf jaar zijn de kosten voor energie en lonen met wel een kwart gestegen, en tegelijk ook de productiekosten, om nog te zwijgen van de inkoopprijzen voor horeca. Als je het helemaal plat slaat, zou op elk ticket drie Euro extra onszelf ten goede moeten komen, maar die rekensom is buiten de werkelijkheid gerekend; we zouden daarmee onszelf uit de markt prijzen. Artiesten kunnen dan elders meer verdienen en in ieder geval een gedeelte van ons publiek zouden we buitensluiten, omdat het dan te duur wordt. Dat vloekt met onze principes”.

De inspanningen voor duurzame inzetbaarheid en goed werkgeverschap worden ondersteund met een subsidie van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, in het kader van de Maatwerkregeling Duurzame Inzetbaarheid en Eerder Uittreden (MDIEU).