Jan Hiddink
MDIEU: Interview Geert van Itallie: “Wij moeten het zelf oplossen”
Laastste update op 24 april 2025
De arbeidsmarkt is in beweging. Duurzame inzetbaarheid en goed werkgeverschap worden steeds belangrijker. Er zijn groeiende inzichten dat nu handelen de beste garanties biedt voor een solide toekomst. Hoe gaan de Nederlandse poppodia daar mee om -vanouds een sector waar werkenden van de hobby toch hun beroep hadden gemaakt? Hoe geven de podia in het dagelijkse leven vorm aan duurzame inzetbaarheid en wat hebben zij daarvoor nodig? Die vragen staan de komende weken centraal in een verkenning langs meerdere podia in heel het land - groot en klein, oud en jong. We trappen daarbij af in twee delen met de visie van Geert van Itallie, directeur van Paradiso in Amsterdam.
Door Jan Hiddink
“In de jaren negentig, toen ik VNPF directeur was, werd je weggehoond als je duurzame inzetbaarheid wilde agenderen. Mopperen op de BUMA was belangrijker. Dat is tegenwoordig anders, en met redenen: we hebben nu wel degelijk een inzetbaarheidsprobleem door vergrijzing en kampen sinds corona met arbeidsschaarste op bepaalde functies. We moeten mensen opleiden. Nut en noodzaak daarvan worden niet betwist, maar tegelijk zijn zulke trajecten, die tijd en geld kosten, niet prevalent; ze spelen in het dagelijkse doen en laten geen dominante rol”.
“Bij Paradiso zitten 3 mensen op HR. Die bewandelen sinds kort dergelijke routes. Daarbij moet je telkens de afweging maken met het oog op de langere termijn: is er tijd voor, is het de investering waard, en hoe gaan we dat financieren? Onderdeel van de discussie die er momenteel is met de vakbonden over de CAO is de aansluiting van onze sector op het sociaal fonds voor de podiumkunsten. We weten nog niet precies hoe we aanspraak kunnen maken op die middelen; iedereen zal moeten inleggen om te beginnen, waarbij de inleg van het podium doorslaggevend zal blijken voor de beschikbaarheid van middelen. Soms zie ik dat als een nette zero sum game, die ver afstaat van de oorspronkelijke solidariteitsgedachte. Hoe dan ook gaat het om een fors bedrag, waarbij ook werknemers een klein deel moeten bijdragen. Tegelijk is het wel degelijk een middel om te investeren in de inzetbaarheid van mensen.”
Zelf oplossen
“Iets meer dan vier procent van onze omzet komt uit subsidies. Meer niet. Dus we moeten telkens de afweging maken of we het zelf kunnen verdienen, als we moeten investeren – tenzij het gaat om bouwplannen, dat geld moet ook van de gemeente komen. Maar verder moeten we het zelf oplossen. De markt gaat dat niet voor ons doen, niet zonder meer tenminste. Artiesten krijgen momenteel tournees niet meer rond: ze moeten meer verdienen met minder optredens, en dat blijkt een broze balans. De nieuwe werkelijkheid is nu: concerten vallen uit, in scherp contrast eigenlijk met de manische piek na corona. Het is nu moeilijk om de boel rond te breien. Tickets worden steeds duurder, en tegelijk hebben jongeren minder te besteden door de alsmaar gestegen woonlasten. Dat is de situatie waarin we zitten -en dat maakt investeren in inzetbaarheid ook moeilijker, want iedere investering vraagt bij ons om een groter verdienvermogen. Die mogelijkheden zijn zo goed als uitgeput.”
“Ik ben opgeleid als organisatiepsycholoog. Uit die tijd weet ik nog dat dit een business is die floreert in tijden van voorspoed, en die snel uit beeld verdwijnt in krappere tijden, dus juist als je de noodzaak tot duurzame inzetbaarheid harder voelt. Investeren in een mogelijke toekomst verdwijnt dan toch snel uit beeld. In dat opzicht is er nog een wereld te winnen en is het van groot belang voor ons om de weg te vinden naar middelen en instrumenten die die duurzame inzetbaarheid vergroten. Ook om zo het bewustzijn van het lange termijn perspectief in een loopbaan te bevorderen.”
Relativeren
“Je ziet een Paradiso bij de medewerkers een scheiding tussen een werk als leuke bijbaan -bij bijvoorbeeld horeca en schoonmaak-, en werk als loopbaan. Dat eerste is min of meer kortstondig, en vindt eigenlijk als vanzelf zijn weg. Het loopbaan verhaal is ingewikkelder, bijvoorbeeld omdat bepaalde functies, zeker als het gaat om zwaar werk, gekoppeld zijn aan eindigheid: je kunt dan niet zomaar blijven doen. In dat opzicht kamp je met reële vergrijzing. Het kunnen relativeren van het werk is daarmee ook belangrijker geworden, en gelukkig wordt dat nu ook beter opgepakt dan vroeger. Het idee dat je ook buiten Paradiso kunt functioneren is nu algemener, en dat geldt ook voor de gedachte om binnen Paradiso ander werk te doen.Mensen willen ook zichzelf ontwikkelen en permanent scholen.”