Gezondheidsraad: organisaties mogen om vaccinatiebewijs vragen

4 februari 2021

Het demissionaire kabinet is op dit moment niet van plan drang toe te passen bij vaccinatie. Het is echter mogelijk dat organisaties wel vaccinatiebewijzen willen gaan inzetten om toegang te reguleren.

Private partijen mogen bezoekers straks in principe vragen om aan te tonen dat ze gevaccineerd zijn. Wel moet dat aan strikte voorwaarden voldoen, zegt de Gezondheidsraad in een advies over dit vraagstuk. De overheid moet er toezicht op houden dat die voorwaarden worden nageleefd.

Gerechtvaardigd doel
Zo vindt de Gezondheidsraad dat een vaccinatiebewijs pas mag worden gevraagd als dat "een gerechtvaardigd doel" dient en als er echt geen andere optie is om dat doel te bereiken.

Rol voor brancheorganisatie
Hoe die voorwaarden precies gedefinieerd worden, moet de overheid bepalen in wetgeving of door brancheorganisaties richtlijnen op te laten stellen. In het advies laat de Gezondheidsraad zich ook uit over de wat de overheid zou mogen doen om Nederlanders te stimuleren zich te laten vaccineren.

Geen vaccinatieplicht
Een vaccinatieplicht is uit den boze, staat in het advies, omdat dat op dit moment wettelijk niet mogelijk is. Het kabinet heeft eerder ook gezegd dat helemaal niet te willen.
Wel werd er een politiek debat gevoerd over wat een indirecte vaccinatieplicht genoemd wordt: dat houdt in dat mensen die gevaccineerd zijn bepaalde dingen wel weer mogen zonder beperking, zoals naar de kroeg of een museum gaan, terwijl mensen die niet gevaccineerd zijn geweigerd kunnen worden.

De Gezondheidsraad benoemt dat als het het verschil tussen 'dwang' en 'drang'. Drang, waarbij Nederlanders indirect zouden worden aangezet om zich te laten vaccineren, zou onder bepaalde omstandigheden wel mogen, maar daarbij moet altijd de afweging van de overheid zijn of het inperken van individuele keuzevrijheid opweegt tegen de collectieve gezondheidswinst die ermee behaald wordt.

Daarmee doelt de Gezondheidsraad op het bereiken van groepsimmuniteit. Als genoeg mensen zich laten inenten, zo zeggen experts, dan valt de verspreiding van het virus grotendeels tegen te gaan.