Nepreviews en misleidende zoekresultaten vanaf mei 2022 wettelijk verboden

Een verbod op het (laten) plaatsen van valse consumentenbeoordelingen bij webwinkels en digitale platforms gaat vanaf 28 mei dit jaar in. 

De Eerste Kamer heeft eind maart ingestemd met het wetsvoorstel modernisering consumentenbescherming van ministers Micky Adriaansens (Economische Zaken en Klimaat) en Franc Weerwind (Rechtsbescherming) dat diverse regels in de digitale economie aanscherpt om consumenten duidelijker en eerlijker te informeren.

Minister Micky Adriaansens (EZK): “Met deze regelgeving maken we vanaf mei een sterkere vuist tegen nepreviews. Ook moeten online platforms en winkels altijd duidelijk maken bij zoekresultaten dat het betaalde reclames betreft of dat er is betaald om een hogere plaatsing te krijgen. Platforms moeten bovendien consumenten laten weten wie verantwoordelijk is (verkoper of platform) voor levering, en afhandelen van retourzendingen. Dit past binnen mijn aanpak om het volledig en duidelijk informeren van de consument in de digitale economie te verbeteren en misleiding te stoppen.”

Aangescherpte regels om consumenten duidelijker en eerlijker te informeren
Consumentenbeoordelingen moeten door handelaren eerst op echtheid worden gecontroleerd, voordat deze mogen worden geplaatst als recensie of aanbeveling. En er komt per 28 mei 2022 ook een verbod voor het tegen betaling door een ander laten plaatsen van valse consumentenbeoordelingen. Verkopers moeten bovendien de consument gaan informeren of, en zo ja hoe, zij controleren of reviews afkomstig zijn van consumenten die het product daadwerkelijk hebben gekocht.

Ook moeten zij aan de consument laten weten of die een gepersonaliseerd prijsaanbod krijgt, bijvoorbeeld doordat een algoritme bijhoudt wat de betreffende consument heeft gekocht en welke websites hij heeft bekeken. In de wetgeving zit bovendien een verbod om zoekresultaten weer te geven zonder duidelijk te maken dat het betaalde reclame betreft of dat er is betaald om een hogere plaatsing te krijgen.

Online platforms moeten consumenten laten weten wie verantwoordelijk is (verkoper of platform) voor de levering en het afhandelen van retourzendingen, zodat de consument weet wie hij moet benaderen bij problemen. Ook moet altijd duidelijk zijn hoe de volgorde wordt vastgesteld van het zoekresultaat dat de consument krijgt te zien op het online platform.

Consumentenrechten gelden ook voor ‘gratis’ digitale diensten
Consumenten gebruiken volop ‘gratis’ digitale diensten zoals sociale media, waarvoor zij eerst hun persoonlijke gegevens moeten opgeven. Aanbieders van dergelijke diensten moeten meer informatie gaan verstrekken over bijvoorbeeld de duur van het contract en hoe dat kan worden beëindigd. Ook krijgen consumenten het recht om binnen veertien dagen de overeenkomst zonder reden te ontbinden. Op dat moment moeten zij ook hun persoonsgegevens ‘terugkrijgen’, wat wil zeggen dat de aanbieder de verwerking hiervan stopt.

Regels gaan in hele EU gelden
Dezelfde regels moeten uiterlijk eind mei 2022 tegelijkertijd in de hele Europese Unie (EU) worden toegepast, zodat consumenten overal dezelfde bescherming hebben. De regels gelden ook bij het doen van online aankopen over de grens. Daarom werken EU toezichthouders zoals de Autoriteit Consument & Markt (ACM) onderling samen wanneer een bedrijf in meerdere lidstaten regels overtreedt. Zij kunnen in 1 of meerdere lidstaten een boete opleggen die minimaal 4 % van de omzet van dat bedrijf in het betrokken land bedraagt.