LKCA
Tussentijdse inzichten en opbrengsten van de Agenda Inclusieve Podiumkunsten
17 november 2022
Gigant en Trias over de Agenda Inclusieve Podiumkunsten
“Ons programma voor inclusiviteit heb ik gebaseerd op de 4 P’s van de Code Diversiteit & Inclusie”, vertelt Nanda Kwint van het Apeldoornse cultureel centrum Gigant enthousiast. Ook bij het Rijswijkse centrum voor de kunsten Trias spelen de 4 P’s een belangrijke rol. LKCA besloot om de twee organisaties te bevragen over hoe ze omgaan met inclusie.
Grijp je nog wel eens terug op de Agenda Inclusieve Podiumkunsten?
“Jazeker, mijn hele functie is daarop ingericht”, lacht Kwint. “Als Cultuurmakelaar participatie en inclusie ben ik dagelijks bezig met wat er in de Agenda staat. Met inclusie faciliteren, aanjagen en verbinden.”
Ook Patty Jacobs, directeur van Trias, antwoordt bevestigend. “In het onderwijs, de vrije tijd en door cultuurparticipatie zijn wij een kunstencentrum voor iederéén.”
Hoe werk je aan een inclusievere organisatie, in het bijzonder voor mensen met een beperking?
Kwint: “Door samen te werken met organisaties en bewoners. Om zo boven tafel te krijgen wat zij nodig hebben en samen te werken aan totstandkoming. Voor sommige groepen zijn kleine aanpassingen al goud waard, bijvoorbeeld de zaal nét iets eerder opendoen en de de muziek in de foyer iets zachter zetten. Verder hebben we een breed palet aan activiteiten: van theatercursussen voor mensen met Niet Aangeboren Hersenletsel (WirWar) tot autismecafé Wende dat meedenkt over voorstellingen. En tot het project ‘Kom, laat je zien’. Een project waarbij we de handen ineenslaan met maatschappelijke organisaties en dat onder de noemer Samen Cultuurmaken wordt gesubsidieerd door het Fonds voor Cultuurparticipatie.”
“Al jaren geleden hebben we iemand aangesteld die inclusie in z’n portefeuille heeft zitten”, trapt Jacobs af. Een voorbeeld van een succes: een jongen die doof is, zat op dansles. Járen later ging hij de opleiding ‘docent dansopleiding’ doen. Ontzettend pittig met zo’n beperking, maar nu kan hij als professional aan de slag! En het mooiste: op het moment werkt hij bij ons.”
Wat zijn resultaten die je behaald hebt?
“Dat zijn er zoveel”, klinkt Kwint trots. “Het allermooiste is dat inclusie part of the business is: samenwerkingen zijn steeds meer vanzelfsprekend en projecten verlopen soepeler. Ook mooi is dat we de doelgroep steeds beter de ruimte geven, waardoor ze talenten in zichzelf ontdekken en ontzettend groeien. Neem nu ‘’Kom, laat je zien’: van tevoren hadden ouders en docenten sterk hun twijfels of de jongeren van het speciaal onderwijs het aankonden om een eindpresentatie te geven in GIGANT, maar deze zomer stonden ze toch mooi te shinen op ons podium. Zulke dingen maken me trots!”
Jacobs vertelt: “Toen ik bij Trias begon, was het wel eens zo dat een kind van muziekles afging omdat die bijvoorbeeld vanwege autisme in de groepsles muziek niet kon meekomen. Voor mij een trigger: dat kon én mocht niet! Sindsdien hebben we meer oog voor inclusie en behoren zulke verhalen tot het verleden.”
Welke belemmeringen kom je tegen?
Kwint: “Vooral om het kaf van het koren te scheiden. Er is zoveel te doen rondom inclusie, zoveel gebieden waarop we ons kunnen ontwikkelen. Én zo enorm véél kansen! Terwijl het echt stap voor stap moet door focus aan te brengen.”
“Het is wel een cultuurverandering”, geeft Jacobs aan. “Het kost tijd. Iedereen moet er bewust mee bezig zijn. Daarbij is het beleid kwetsbaar. Dat bleek wel tijdens de coronacrisis. We hadden net muziekcursussen opgezet voor kinderen met een meervoudige beperking; die kwamen stil te liggen.”
Ervaar je steun in jouw organisatie voor inclusief werken?
“Ja”, klinkt Kwint vol overtuiging. “Iedereen is sowieso welkom. Je welkom voelen is een mooie tweede. We kunnen wel nog meer investeren in bewustwording. Daarnaast is tijdsgebrek zoals overal een issue.”
Binnen Trias is er zeker steun voor inclusief werken. Jacobs: “Dat we er voor iedereen zijn, zit in de genen van Trias”.”
Is je netwerk ten aanzien van inclusiviteit groter geworden in de afgelopen jaren?
Kwint: “Tijdens corona heb ik heel erg geïnvesteerd in netwerken. En dat werpt nu z’n vruchten af. Ik zit geregeld om tafel met organisaties die een grote achterban hebben. Een mooi resultaat op dit gebied? Ik heb mensen met verschillende culturele achtergronden samengebracht in een werkgroep. Hierin zetten we samen de koers uit voor kunst en cultuur voor mensen met een migratieachtergrond. Een grote verbetering, want eerst hadden deze groepen geen onderling contact.”
“Zeker”, aldus Jacobs. “Netwerken opbouwen, onderhouden en versterken, dat is één van de taken van onze aandachtsfunctionaris inclusie. Een prachtig resultaat van dat netwerken is onze samenwerking met jeugdzorg en een welzijnsorganisatie. Samen maken we bijvoorbeeld kunst met jongeren; echte community-art.”
Ken en/of gebruik je de 4 P’s van de Code Diversiteit & Inclusie (Programma, Partners, Personeel, Publiek)?
“Ja, deze lopen als een rode draad door de inclusiviteitsplannen van Gigant!” Ook Jacobs houdt ze altijd in het achterhoofd. “Als je het hebt over diversiteit, dan herkennen deelnemers dat pas als je een divers personeelsbestand hebt.”
Welke volgende stap wil je graag nog maken?
“De focus voor de komende jaren ligt intern”, vertelt Kwint. “Daar is werk aan de winkel. Hoe kunnen we bijvoorbeeld zorgen voor een diverser personeelsbestand? En: hoe kunnen we inclusie sterker verankeren in het beleid?” Voor Jacobs is de volgende stap om te blíjven inzetten op inclusiebeleid. “ Als leidinggevende vraag ik mezelf steeds af: doe ik het meest optimale voor financieel zwakke deelnemers, rondom culturele diversiteit en voor kinderen en jongeren met een beperking?”