Arbeidsongeschiktheidsverzekering en ZZP

In het kader van ‘meer zekerheid voor werkenden’ wordt er gewerkt aan een verplichte basisverzekering arbeidsongeschiktheid (AOV) voor zzp’ers, freelancers en ondernemers. Wat houdt zo’n verplichte verzekering in, voor wie gaat hij gelden, wat kost dat en zijn er ook alternatieven?

Als zelfstandig ondernemer ben je op dit moment niet verplicht om een arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV) af te sluiten. De overheid is echter bezig met plannen voor een verplichte basisverzekering arbeidsongeschiktheid (BAZ) voor zzp’ers. Die regeling zou oorspronkelijk op 1 januari 2027 ingaan, maar is uitgesteld omdat de uitvoering in de praktijk niet haalbaar bleek.

Verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering (BAZ) voor zzp’ers: de stand van zaken

In juni 2024 werd het eerste wetsvoorstel voor de verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering (BAZ) openbaar gemaakt voor internetconsultatie. Sindsdien hebben uitvoeringsinstanties zoals het UWV en de Belastingdienst, maar ook belangenorganisaties, zorgen geuit over de uitvoerbaarheid van het plan.

De minister heeft inmiddels laten weten dat het wetsvoorstel pas ná de zomer van 2025 naar de Tweede Kamer gaat. Een aangepaste versie wordt eind 2025 verwacht. De invoering van de regeling stond eerst gepland voor 2027, maar door de complexiteit van het plan kan dat mogelijk opschuiven tot 2030.

Belangrijkste punten uit het voorstel:

• Premie: De premie wordt geschat op 6,5% van de winst, met een maximum van ongeveer €195 per maand. De premie wordt via de Belastingdienst geïnd en is fiscaal aftrekbaar.
  Belangenorganisaties zoals FNV en zzp Nederland pleiten voor een lagere premie van tussen de 3,25% en 5,5%.
• Wachttijd: In het oorspronkelijke voorstel moest je bij arbeidsongeschiktheid één jaar wachten op een uitkering. Dit wordt aangepast naar een wachttijd van twee jaar.
• Uitkering: Je ontvangt 70% van je laatstverdiende inkomen, tot maximaal het wettelijk minimumloon. De uitkering loopt door tot je AOW-leeftijd.
• Voor wie geldt de regeling? De verzekering wordt verplicht voor zelfstandig ondernemers die winst uit onderneming (IB-ondernemers) behalen.
• Uitzonderingen: DGA’s, resultaatgenieters, meewerkende partners en mensen met AOW-leeftijd vallen buiten de regeling.
• Opt-out mogelijk: Heb je al een particuliere AOV die aan bepaalde voorwaarden voldoet? Dan mag je je afmelden voor de publieke verzekering.

Waarom een verplichte AOV voor zelfstandigen?

De overheid wil zelfstandigen beter beschermen tegen de financiële gevolgen van arbeidsongeschiktheid. Wie geen arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV) heeft, kan bij langdurige uitval namelijk snel in de problemen komen. De kosten lopen al gauw op: om vier jaar arbeidsongeschiktheid te overbruggen, is gemiddeld zo’n €100.000 nodig.

Een verplichte basisverzekering biedt een vangnet tot aan de AOW-leeftijd. Ook zelfstandigen die zich nu moeilijk kunnen verzekeren, krijgen dan toch bescherming. Bovendien verkleint het de kloof tussen zelfstandigen en werknemers en voorkomt het dat de samenleving moet opdraaien voor hoge kosten bij uitval.