Leven lang leren: de organisatie klaar voor de toekomst

13 april 2022

Technologie, digitalisering, globalisering, energietransitie en vergrijzing: veranderingen in de wereld volgen elkaar steeds sneller op. 

Deze veranderingen hebben ook hun weerslag op de kunst- en cultuursector. Hoe speel je hier nu op in? Door een leven lang te leren. Dat kan op verschillende manieren. Door te werken met toekomstscenario's en -ambities, of door trainingen en opleidingen te volgen. In veel gevallen is ook financiering voor ontwikkeling mogelijk.

Hoezo dan, een leven lang leren?
In coronatijd waren er ineens veel veranderingen in onze sector, net als in de rest van de samenleving trouwens. Thuiswerken, verdere digitalisering, online activiteiten om er een paar te noemen. Op veel plekken zijn creatieve oplossingen gevonden om werk toch door te zetten en te blijven presenteren, al dan niet online. Soms lukte dat zo goed dat het de werkwijze misschien wel definitief heeft veranderd. Soms lukte het niet omdat het werk er zich niet voor leende en er onvoldoende vaardigheden in huis waren om nieuwe routes te bewandelen.

Nu corona wat naar de achtergrond lijkt te verdwijnen, gaan we misschien weer een beetje terug naar het oude normaal. Echter, de veranderingen in de samenleving gaan gewoon door, ook in onze sector. Ontwikkelingen in technologie, digitalisering, globalisering, energietransitie en vergrijzing gaan ook effect hebben op de werkzaamheden in de culturele sector. Dat is altijd zo geweest, denk maar eens aan de invloed van zaken als urbanisatie of industrialisatie. En als hedendaags voorbeeld de NFT’s en de blockchaintechnologie, beide een voorbeeld van toenemende digitalisering. Sommige futuristen veronderstellen zelfs dat veranderingen steeds sneller zullen gaan en ook meer impact kunnen hebben. Kun je voorstellen wat vergrijzing voor invloed zal hebben op de samenleving? En wanneer we virologen mogen geloven, ligt de volgende pandemie ook al klaar, en we weten inmiddels dondersgoed wat voor impact de laatste had op ambities en plannen.

Onderzoek naar de arbeidsmarkt geeft aan dat ‘het werk’ in de komende jaren onder allerlei invloeden sterk zal gaan veranderen. Digitale geletterdheid, meer zzp'ers op de arbeidsmarkt, maar ook sociale innovaties zijn maar een paar thema’s die ook gaan vragen om specifieke vaardigheden.

Op de toekomst voorbereid
Zaak dus om goed voorbereid de toekomst tegemoet te treden. Maar hoe doe je dat eigenlijk, anticiperen op de toekomst? Grote organisaties denken vaak in toekomstscenario’s waarop zij hun ambities kunnen vormgeven. In onze sector werken culturele organisaties veelal op het ritme van de (overheids)subsidies met één, twee of vierjarige plannen waarin zij hun ambities vastleggen. En op die ambities kunnen zij vervolgens de organisatie inrichten met mensen die de ambities moeten waarmaken. Hetzij met de eigen staf, hetzij met het inhuren van nieuwe medewerkers of zzp'ers. Zo vragen nieuwe ambities dus om andere plannen en vervolgens ook om andere vaardigheden.

Nu hebben grotere organisaties vaak een personeelswerker, of met een toepasselijker woord human resource medewerker, in dienst. Deze kan helpen met het afstemmen van de vaardigheden op de ambities van een organisatie. Denk aan de bekende voortgangs- en/of beoordelingsgesprekken waarin opleidingsbehoeften besproken worden. Een zzp’er of kleinere organisatie zal de vraag of je vaardigheden afgestemd zijn op de nieuwe ambities zelfstandig moeten beantwoorden.

Zelf aan de slag
Eerder werd het accent gelegd op 'het oog op de toekomst houden'. Soms zijn er duidelijke signalen in de dagelijkse praktijk die het helder maken. Bijvoorbeeld, de pandemie maakte snel duidelijk dat het gebruik van online gereedschappen essentieel was voor het contact met anderen zoals je publiek, je partners en stakeholders. Binnen no-time was elke zoommeeting een halve scholingsactiviteit op dit gebied. Het was noodzakelijk om werkzaam te blijven (voor het dagelijks brood). Veel kunstenaars en creatieven met bijvoorbeeld een achtergrond in een ander werkveld konden makkelijker switchen, bijvoorbeeld naar de zorg waar ze met een kleine voorbereidende training meteen prikken konden zetten of tests konden afnemen.

Een andere prikkel kan zijn het benoemen van je ambities, waar wil je naar toe ontwikkelen? Sowieso relevant, want als je niet weet waar je naar toe wilt, kom je tenslotte nergens uit. Bij een ambitie hoort verder professionaliseren, je activiteiten slimmer organiseren, economisch vaardiger optreden, dingen beter doen, allemaal zaken waarin je jezelf kunt scholen. Ook het maken van een Sterkte-zwakteanalyse kan je helpen om inzicht te krijgen waar je staat en waar je naartoe wil ontwikkelen. Ga zelf aan de slag met deze oefening, of bekijk ook nog de andere praktische zaken onderaan dit artikel.

De resultaten van bovenstaande inspanningen vormen de basis van wat je met een mooi woord het Persoonlijke Ontwikkelingsplan noemt (de populaire term is POP, online kun je voorbeelden vinden). In een POP vorm je ambities om in een praktisch, SMART geformuleerd, plan van aanpak. Op basis van deze analyse formuleer je concrete doelen en zet je ze om in een plan van aanpak.

Opleiding of training
Ja, en als je dan weet wat je wilt ontwikkelen is het de vraag hoe je dat gaat doen. Praktisch gezien kan dat natuurlijk op veel manieren, het is maar net afhankelijk van wat je wilt bereiken. Misschien is het eindelijk eens tijd om die buitenlandse residentie te realiseren, misschien met een coach of mentor aan de slag te gaan, of een serieuze oriëntatie op een specifiek werkveld in te zetten. Natuurlijk kun je ook een training of opleiding overwegen.

Voor trainingen en opleidingen zijn er honderden aanbieders en misschien wel duizenden opties. Opleidingen, trainingen, workshops, van heel toegepast tot meer theoretisch of ingericht op je persoonlijke ontwikkeling. Wat te kiezen? Het liefst zou ik je een lijstje willen geven, maar met zoveel mensen en zoveel wensen valt er geen lijst op te maken.

Beschrijf voor jezelf, in je POP, allereerst eens je concrete leerwensen en bedenk daarbij binnen welke leerstijl jij het beste leert. Is dat zoals vroeger op school in een klasje of zoek je iets met interactie of begeleiding, online of toch liever live? Ga met die leerwens in gesprek met een goede vriend of collega, vraag waar hij/zij die kennis heeft opgedaan, of vraag advies bij een opleider, misschien wel een docent van je vroegere (kunstvak)opleiding. Ben je werknemer in de sector informeer bij de HR-manager of die je op pad kan helpen. Bedenk wel, hoe concreter je vraag hoe beter het antwoord.

Financieren van ontwikkeling
Heb je een weg bedacht om jezelf te versterken, maar is het boven jouw budget of dat van je organisatie? Gelukkig zijn er een aantal regelingen waar de sector van gebruik kan maken:

In actie komen
Leer jezelf kennen, twee praktische oefeningen om mee aan de slag te gaan: o.a. een Sterkte/Zwakte analyse.

Zou je eens verder willen praten over jouw professionele ontwikkeling? Vraag dan kosteloos een oriëntatiegesprek aan.
C+ O denkt graag met je mee.

Lijkt het je leuk dat in gezelschap te doen, ervaringen uit te wisselen een adviseur van C+O verder te bevragen, sluit je dan aan bij dit webinar In gesprek over je leerwensen.