Toegankelijkheid

‘Het is belangrijk dat culturele organisaties samenwerken met mensen met een beperking. Zodat zij weten wat mensen met een beperking nodig hebben.’ Dat is een van de belangrijkste conclusies uit het eindrapport ‘Onbeperkt cultuur beleven’, dat het ministerie van OCW presenteerde in 2020 tijdens de Week van de Toegankelijkheid van dat jaar.

Toegankelijkheid is een recht, geen voorrecht. Het toegankelijk maken van alle soorten locaties is sinds de ratificatie van het VN-verdrag Handicap in 2016, inzake de rechten van personen met een handicap, een verplichting. In het VN-verdrag Handicap zijn de rechten van mensen met een beperking op verschillende beleidsterreinen vastgelegd (wonen, werken en recreëren), met als uitgangspunt dat mensen met een beperking volwaardig kunnen meedoen aan de samenleving.

Artikel 30 van het ‘VN-verdrag inzake de rechten van personen met een Handicap’ bepaalt dat mensen met een beperking op voet van gelijkheid deel moeten kunnen nemen aan het culturele leven en daarbij zijn passende maatregelen nodig om dit mogelijk te maken. De verplichting, voortvloeiend uit het VN-Verdrag Handicap, die geldt in Nederland sinds de ratificatie in 2016, geeft aan dat alle soorten locaties, dus ook evenementen locaties al de onze, toeristische gebieden en festivalterreinen toegankelijk moeten worden. De basisprincipes zijn: toegankelijkheid, gelijkheid, doeltreffendheid en zelfstandigheid. Niemand is tot het onmogelijke gehouden, maar de grenzen moeten wel opgezocht worden.

Het bovenstaande was ook het uitgangspunt voor het onderzoek dat Maartje Gielen en Maaike Jongerius van onderzoeksbureau Significant APE in opdracht van het ministerie van OCW in 2020 hebben uitgevoerd. Zij constateerden dat er al heel veel bekend is over fysieke en zintuiglijke toegankelijkheid, maar over mentale en intellectuele toegankelijkheid nog niet veel.

Aanbevelingen uit het rapport voor VNPF-leden:

• Kijk wat je al kunt bereiken met simpele aanpassingen die niet veel kosten, zoals het op de juiste hoogte hangen van jashaakjes. (De VNPF heeft eerder al haar leden het boek (in harde kopie) Maak je event toegankelijk voor iedereen van Marianne Dijkshoorn gestuurd.
• Zorg voor bewustwording van het personeel en zorg dat zij weten wat een beperking betekent en hoe zij hier het beste mee om kunnen gaan. Bejegening is belangrijk.
• Zorg ervoor dat mensen met een beperking zich ook kunnen herkennen in de kunst, bijvoorbeeld door makers en personeel met een beperking.
• Ga in gesprek met ervaringsdeskundigen.
• Begin met één type beperking en ga stap-voor stap aan de slag.
• Werk onderling samen en deel de kennis.

Meer informatie: